Fransa’da Ötenazi Tartışmaları Alevleniyor: Cumhurbaşkanı Macron ve Katolik Kilisesi Arasında Sert Atışma
Fransa’da uzun süredir devam eden ötenazi tartışmaları, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un yakın zamanda yaptığı açıklamalar ve buna Katolik Kilisesi’nin verdiği sert tepkiyle yeni bir boyut kazandı. Tartışmanın merkezinde, hükümetin meclise sunmaya hazırlandığı ve "yardımlı ölüme erişim hakkı" tanıyan yasa tasarısı yer alıyor. Bu tasarı, ülkedeki siyasi ve dini çevrelerde büyük bir ayrışmaya neden olmuş durumda.
Fransa Episkoposlar Konferansı (CEF) Başkanı Başpiskopos Éric de Moulins-Beaufort, Cumhurbaşkanı Macron’un ötenaziye ilişkin açıklamalarına sert bir yanıt vererek tartışmayı daha da alevlendirdi. Macron, Büyük Doğu Locası’nda yaptığı konuşmada, ötenazi tartışmasının "hayata evet veya hayata hayır" şeklinde basitleştirilemeyeceğini, "en az zarar" ilkesi üzerinden değerlendirilmesi gerektiğini savunmuştu. Başpiskopos ise bu yaklaşıma X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı bir açıklama ile karşı çıktı.
Başpiskopos Moulins-Beaufort, "Sayın Cumhurbaşkanı, öldürmeyi seçmek ve intihara yardım etmek en az zarar ilkesi değildir. Bu, düpedüz ölümdür" ifadelerini kullandı. Başpiskopos, "öldürmeyi seçmek" eyleminin "terk etmek ve sonuna kadar yardım etmeyi reddetmek" anlamına geldiğini savundu. Açıklamasına, Papa Francis’in 2023’te Marsilya’da yaptığı bir konuşmada sarf ettiği "Hayatla oynanmaz" sözünü ve bir fotoğrafını ekleyerek Katolik Kilisesi’nin ötenazi konusundaki net tavrını bir kez daha vurguladı.
Hükümetin "yardımlı ölüme erişim hakkı" tanıyan yasa tasarısı ve palyatif bakım hizmetlerine ilişkin yasa tasarısı, 12 Mayıs 2025’ten itibaren mecliste görüşülmeye başlanacak. İki haftalık bir süreçte genel görüşmelerin yapılmasının ardından, 29 Mayıs’ta iki ayrı oylama yapılması planlanıyor. Yasa tasarısı, "ağır ve tedavi edilemez bir hastalığı olan", "yaşam beklentisi ileri veya terminal dönemde olan" ve dayanılmaz acılar çeken hastaların ölümcül bir madde almasına veya kendisine uygulanmasına izin vererek, "yardımlı ölüme erişim hakkı" tanımayı amaçlıyor.
Ancak, bu tasarıya yönelik eleştiriler de artıyor. Milletvekilleri, Sosyal İşler Komisyonu’nda Olivier Falorni’nin (MoDem) "yardımlı ölüme erişim hakkı"nı öngören yasa teklifini onayladı. Ancak bu karar, tıp camiasında ve bazı siyasi çevrelerde endişelere yol açtı.
Yüksek Sağlık Otoritesi (HAS) ise, tıbbi konsensüs eksikliği nedeniyle, "orta vadede" yaşam beklentisi olan veya hastalığın "terminal evresinde" bulunan kişilerin yardımlı ölümden kimlerin yararlanabileceğini belirlemenin "imkansız" olduğunu açıkladı. HAS, bu tür kararların alınmasında kişinin "yaşam kalitesinin" de dikkate alınması gerektiğini vurguladı. Bu açıklama, yardımlı ölüm kararının ne kadar karmaşık ve hassas bir konu olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
Cumhurbaşkanı Macron’un bu konuyu mason localarında gündeme getirmesi de tartışmaları körükledi. Bu durum, Katolik Kilisesi ve diğer dini grupların tepkisini çekti ve hükümetin tarafsızlığı konusunda soru işaretleri yarattı.
Ötenazi tartışması, Fransa’da sadece dini ve siyasi boyutlarıyla değil, aynı zamanda etik ve felsefi açıdan da yoğun bir şekilde tartışılıyor. Bir yandan, bireylerin kendi hayatları üzerinde karar verme özgürlüğünün savunulması ve dayanılmaz acılar çeken hastaların durumuna dikkat çekilmesi, diğer yandan ise hayatın kutsallığı, savunmasız kişilerin korunması ve tıbbi etik ilkeleri gibi değerler ön plana çıkarılıyor.
Tartışmanın önemli bir ayağını da palyatif bakım hizmetlerinin yetersizliği oluşturuyor. Birçok kişi, ötenazi tartışmasının palyatif bakım hizmetlerinin geliştirilmesine odaklanmak yerine, kolay bir çözüm olarak sunulduğunu düşünüyor. Palyatif bakımın yaygınlaştırılması ve kalitesinin artırılması, ötenaziye alternatif bir seçenek sunarak, hastaların acılarını dindirmeye ve yaşam kalitelerini artırmaya yardımcı olabilir.
Fransa’da ötenazi tartışmaları, sadece bu ülkeyi değil, tüm dünyayı ilgilendiren önemli bir konu. Bireysel özgürlükler, insan onuru, etik ilkeler ve sosyal sorumluluk gibi kavramların kesişim noktasında yer alan bu tartışma, farklı görüşlerin ve hassasiyetlerin dikkate alınmasını gerektiriyor. Yasa tasarısının mecliste görüşülmesiyle birlikte, tartışmaların daha da yoğunlaşması ve kamuoyunun bu konuya olan ilgisinin artması bekleniyor. Sonuç olarak, Fransa’nın bu konudaki kararı, diğer ülkeler için de önemli bir örnek teşkil edecektir.
