Webb Teleskobundan Gelen Görüntüler Evrenin Bir Kara Delik İçinde Olma İhtimalini Mi İşaret Ediyor?
James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWST) sağladığı veriler, evrenin yapısına dair mevcut anlayışımızı sarsabilecek potansiyel bir keşfe yol açtı. Royal Astronomical Society’nin Monthly Notices dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, Webb teleskobundan elde edilen galaksi görüntüleri, evrenin bir kara delik içinde sıkışıp kalmış olabileceğine dair ipuçları sunuyor.
Kansas Eyalet Üniversitesi’nde görevli astronom Lior Shamir liderliğindeki araştırmacılar, Webb teleskobunun Advanced Deep Extragalactic Survey (JADES) projesi kapsamında elde ettiği görüntüleri analiz ettiler. Shamir, Gizmodo’ya gönderdiği bir e-postada, "Çalışmanın ana bulgusu, Dünya’dan görüldüğü şekliyle evrendeki galaksilerin büyük çoğunluğunun aynı yönde dönmesi" dedi. Bu durum, mevcut kozmolojik model olan Lambda CDM (Soğuk Karanlık Madde) ile uyuşmayan yeni bir gözlem olarak değerlendiriliyor.
Lambda CDM modeli, evrenin evrimini açıklamak için kullanılan standart bir modeldir. Ancak, son yıllarda bu modelin bazı açmazlarla karşılaştığı ve evrenin bazı gözlemlenen özelliklerini tam olarak açıklayamadığı yönünde eleştiriler artıyor. Örneğin, Planck uydusundan elde edilen verilerin, evrenin yuvarlak olduğu varsayımıyla daha iyi açıklanabileceği yönünde bulgular elde edilmişti.
Shamir, "Lambda CDM’nin en azından eksik olduğu giderek daha açık hale geliyor" diyor ve ekliyor: "Belki de bu gözlemin avantajı, herkesin evrenin erken dönemlerine ait görüntülere bakarak bunu kolayca görebilmesi."
Araştırmacılar, JADES projesi kapsamında elde edilen 263 galaksi görüntüsünü incelediler. Bu inceleme sonucunda, galaksilerin yaklaşık üçte ikisinin saat yönünde, üçte birinin ise saat yönünün tersine döndüğü tespit edildi. Shamir, bu dönüş yönünün nicel olarak tespit edildiğini, ancak Webb’in keskin görüşünün her bir galaksinin dönüş yönünü görsel olarak belirlemeyi mümkün kıldığını belirtiyor.
Bu gözlemlerin evrenin bir kara delik içinde yer aldığı fikrini destekleyebileceği düşünülüyor. Shamir, bu durumu şöyle açıklıyor: "Bana göre, Samanyolu’na göre ters yönde dönen daha fazla galaksi görmemizin nedeni, bu galaksilerin Samanyolu’nun hareketine göre olan hareketlerinden kaynaklanıyor. Bu hareket, onları daha parlak hale getiriyor ve bu nedenle daha fazlasını görüyoruz. Ancak yanılıyor olabilirim ve bu durumda gerçek evrende aynı yönde dönen daha fazla galaksi var."
Shamir ayrıca, kara deliklerin dönerek doğduğunu ve bu nedenle saat yönünde dönen kara deliklerin daha fazla olabileceğini belirtiyor. Bu durum, evrenimizin kendisinin de bir kara delik içinde yer alabileceğine dair bir ipucu olarak değerlendiriliyor.
Kara delikler, uzay-zamanın o kadar yoğun bir şekilde büküldüğü bölgelerdir ki, ışık bile belirli bir sınırdan, yani olay ufkundan kaçamaz. Olay ufkunu geçen maddeler, dışarıdan görünmez hale gelir. Ancak bazı teorik kara deliklerin, içindeki bir gözlemci için sonsuza kadar genişlediği, dışarıdaki bir gözlemci için ise statik ve sınırlı bir boyutta kaldığı düşünülüyor.
Bu durum, evrenimizin içinde, algımızın ötesinde ve daha büyük bir kozmos içinde yer alan bebek evrenlerin olabileceği fikrini destekliyor. Dolayısıyla, evrenimiz de daha büyük bir "evren" içindeki bir kara delik olabilir. Bu fikir yeni olmasa da, galaktik dönüşlerin incelenmesi, ışık şeklinde gözümüzle görebildiğimizden çok daha fazlasının evrende var olduğuna dair yeni bir kanıt sunuyor.
Ancak, galaktik dönüşteki bu eşitsizliğin başka bir açıklaması da olabilir. Samanyolu’nun kendi dönüş hızının, araştırmacıların ölçümleri üzerinde bir etkisi olabilir. Daha fazla gözlem, bu tutarsızlığı ortadan kaldırabilir.
JADES projesi, uzak kozmos hakkında daha fazla bilgi sağlamaya devam edecek. 2023’te astronomlar, JADES görüntülerinde karanlık madde ile beslenen yıldızlar tespit ettiklerini düşünmüşlerdi. Geçen yıl ise, projenin en uzak galaksiyi (garip bir şekilde parlak olan) tespit ettiği bildirilmişti. Kısacası, JADES, tam olarak cevaplanmadan önce birçok gizemi ortaya çıkaracak gibi görünüyor.
Bu araştırmanın sonuçları, evrenin yapısı ve kökeni hakkındaki mevcut anlayışımıza meydan okuyor. Evrenin bir kara delik içinde yer alabileceği fikri, oldukça spekülatif olsa da, bilim insanlarını evrenin gizemlerini çözmek için yeni yollar aramaya teşvik ediyor. Webb teleskobundan elde edilen veriler, kozmoloji alanında heyecan verici yeni keşiflere kapı açabilir ve evren hakkındaki bilgimizi derinleştirebilir. Bu bulgular, gelecekte yapılacak daha fazla araştırmayla desteklenmeli ve doğrulanmalıdır. Ancak şimdiden, evrenin sandığımızdan çok daha karmaşık ve şaşırtıcı olabileceğini gösteriyor.
