Uzay Seyahatindeki Zorluklar Bir Kez Daha Gözler Önüne Seriliyor: İki Yeni Ay Sondası Beklenmedik Sorunlarla Karşılaştı
Uzay yolculuğunun ne kadar karmaşık ve zorlu bir süreç olduğunu hatırlatacak yeni bir örnekle karşı karşıyayız. Daha yeni fırlatılan iki uzay sondası, daha yolun başında beklenmedik problemlerle boğuşmaya başladı. Bu durum, uzay araştırmalarının doğasında var olan riskleri ve aşılması gereken engelleri bir kez daha gözler önüne seriyor.
26 Şubat tarihinde Kennedy Uzay Merkezi’nden fırlatılan bir SpaceX Falcon 9 roketi, NASA’nın Ay’daki su kaynaklarını araştırmak üzere tasarladığı Lunar Trailblazer ve asteroid madenciliği hedefiyle yola çıkan Astroforge’un Odin sondasını taşıyordu. Ancak fırlatılıştan sadece iki gün sonra, 28 Şubat’ta her iki sonda da Dünya’daki kontrol merkezleriyle iletişim sorunları yaşamaya başladı.
NASA tarafından yapılan açıklamada, Lunar Trailblazer’ın uzaya ulaştıktan sonra roketten sorunsuz bir şekilde ayrıldığı belirtildi. Ancak kısa süre sonra, görev kontrol merkezi uzay aracının güç sistemleriyle ilgili endişe verici veriler almaya başladı. 27 Şubat sabahı saat 7:30’da (ET) Trailblazer ile iletişim tamamen kesildi. Neyse ki, birkaç saat sonra iletişim yeniden sağlandı.
NASA yetkilileri, "Ekibimiz şu anda NASA yer istasyonlarıyla birlikte çalışarak telemetri ve komut sistemlerini yeniden kurmaya ve güç sistemi sorunlarını daha iyi değerlendirerek potansiyel çözümler geliştirmeye çalışıyor," şeklinde bir açıklamada bulundu.
Lunar Trailblazer, Ay’ın yörüngesinde dolaşarak suyun konumu ve durumu hakkında ipuçları araması için tasarlandı. NASA’nın Küçük Yenilikçi Gezegen Araştırmaları Misyonları (SIMPLEx) programının bir parçası olan Lunar Trailblazer, NASA tarafından "yüksek riskli, düşük maliyetli" bir proje olarak tanımlanıyor. SIMPLEx misyonları için 55 milyon dolar gibi bir bütçe sınırı belirlenmiş olsa da, Trailblazer projesinde maliyet aşımları yaşandığı belirtiliyor. The New York Times’a göre, projenin inşası ve işletilmesi için harcanan toplam miktar 94 milyon dolara ulaşmış durumda.
NASA web sitesinde yapılan açıklamada, "Daha düşük bir toplam maliyeti korumak için SIMPLEx misyonları daha yüksek bir risk pozisyonuna ve daha hafif gözetim ve yönetim gereksinimlerine sahiptir," denildi. "Bu daha yüksek risk kabulü, NASA’nın aksi takdirde yapılamayacak bilim misyonlarını gerçekleştirmesini sağlıyor."
Astroforge da Odin uzay aracıyla iletişim kurmakta zorluklar yaşıyor. Odin sondası, şirketin asteroitlerden kâr elde etmek amacıyla değerli metalleri tarama hedefinin bir parçası olarak tasarlandı.
Astroforge, X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı açıklamada, "sayısız yer istasyonu sorunu" yaşadıklarını, ancak "Odin ile birden fazla iletişim noktası" kurduklarını belirtti. Cuma sabahı yayınlanan bir video güncellemesinde CEO Matt Gialich, iletişim sorunlarının yer tabanlı bir güç amplifikatörünün arızalanmasından kaynaklandığını söyledi ve "Bunu nasıl uydurursunuz, bilmiyorum bile," diyerek duruma olan şaşkınlığını dile getirdi.
Ancak şirket, Odin’in "güç açısından pozitif bir durumda" olduğuna ve aracın yaklaşık olarak olması gereken yerde olduğuna inanıyor. Ayrıca, aracın iki gün içinde Ay’ın karşı tarafına ulaşması bekleniyor.
Gialich’in de kabul ettiği gibi, Astroforge aracın tam olarak hangi durumda olduğunu tam olarak bilmiyor. İki olasılığı sıraladı: En olası senaryo, her şeyin yolunda olması, ancak aracın kontrolsüz bir şekilde yuvarlanıyor olması da mümkün. Daha fazla bilginin Cuma gecesi açıklanması bekleniyor.
Lunar Trailblazer gibi Odin de düşük bütçeli bir proje. Astroforge, misyonun maliyetini 6,5 milyon dolar olarak tahmin ediyor ve 2022’de lansmanından bu yana en az 55 milyon dolarlık finansman toplamış durumda.
Plan, Odin’in Ay’ın yerçekimini kullanarak kendisini şu anda Dünya’dan yaklaşık 6.500.100 kilometre (4.039.000 mil) uzaklıkta bulunan 2022 EB5 adlı bir asteroide doğru itmesini öngörüyor. Misyonu tamamlamak için gereken zaman çizelgesi ise belirsiz.
Lansmandan önce Gialich, düşük maliyetin "olağanüstü riskler" içerdiğini söyleyerek temkinli bir yaklaşım sergiliyordu.
Bu iki sondanın fırlatılmasına eşlik eden bir diğer Ay’a yönelik sonda ise şimdilik daha iyi durumda görünüyor. 27 Şubat’ta Intuitive Machines, Athena Ay iniş aracının "mükemmel sağlıkta" olduğunu, istikrarlı bir duruş sergilediğini, güneş panellerinin çalıştığını ve uzay aracının radyo iletişimi kurabildiğini açıkladı.
Cuma günü şirket, web sitesinde Athena’nın Ay’a olan yolculuğunun yaklaşık yarısında olduğunu ve misyonun uçuş kontrolörleriyle iyi iletişim kurduğunu belirtti. İniş aracının 6 Mart Perşembe günü yüzeye inmesi planlanıyor.
Uzay yolculuğu, hayal edilebilecek en düşmanca ortamlardan birinde ters gidebilecek sayısız değişkenle dolu, karmaşık bir süreçtir. Bazı insanlar, ve isim vermeyeceğiz, insan hayatını boşluktaki akılsızca görevlerde riske atmanın makul olduğunu düşünebilir. Ancak bu iki uzay aracının yaşadığı sorunlar, uzay yolculuğunun hiç de kolay olmadığına dair bir hatırlatma niteliğinde. Uzayın derinliklerine yapılan her yolculuk, büyük bir dikkat, titizlik ve hazırlık gerektiriyor. Herhangi bir aksaklık, misyonun başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olabilir. Bu nedenle, uzay araştırmalarına yatırım yaparken riskleri ve potansiyel zorlukları göz önünde bulundurmak büyük önem taşıyor. Uzay yolculuğunun zorlukları, teknolojinin sınırlarını zorlamaya ve bilimsel keşifler yapmaya yönelik insanlığın bitmek bilmeyen arayışının bir parçasıdır.
