Ukrayna’nın NATO Olmadan Güvenliği
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in geçen hafta Ukrayna’nın barış görüşmelerinde Atlantik İttifakı’na katılma olasılığını gündeme getirmeyeceğini açıklaması, ABD korumasının yokluğunu telafi edecek fikir arayışını yeniden ateşledi. Bu aslında yeni bir haber değildi: Joe Biden da buna karşıydı ve Donald Trump ikinci döneminde buna karşı çıkacağını zaten söylemişti. Ancak Trump’ın Vladimir Putin’in talepleriyle aynı çizgide yer alarak kozlarını baştan açıklaması, Kiev’in müttefikleri arasında büyük bir hayal kırıklığına yol açtı. Öyle ki Pete Hegseth ertesi gün Brüksel’de geri adım atarak müzakerelerin parametrelerini belirlemenin sadece Donald Trump’ın elinde olduğunu söyledi. Ancak kötülük yapılmıştı.
İşte bu nedenle Avrupalılar açığı kapatmak için harekete geçti. Münih Güvenlik Konferansı’nda Cuma günü Ursula von der Leyen…
NATO Korumasının Alternatifleri
Ukrayna, NATO’ya katılmadan güvenliğini nasıl sağlayabilir? Uzmanlar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç olası çözümü tartışıyor:
-
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT): AGİT, çatışmaları önlemek ve çözmek için kurulan Avrupa merkezli bir güvenlik örgütüdür. Ukrayna uzun süredir AGİT üyesidir ve örgüt, ülkenin doğusundaki çatışmayı izlemek için gözlem görevlileri göndermiştir. Ancak AGİT, NATO gibi kollektif savunma garantisi vermemektedir.
-
ABD ile İkili Anlaşma: ABD, Ukrayna’ya doğrudan askeri yardım sağlamak için ikili bir anlaşma yapabilir. Bu, Ukrayna’ya ABD ordusundan ekipman, eğitim ve hatta birlikler sağlayabilir. Ancak böyle bir anlaşma ABD Kongresi’nin onayını gerektirecektir ve bu da siyasi olarak zor olabilir.
-
Ukrayna Güvenlik Garanti Girişimi: Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler, Ukrayna’nın güvenliğini garanti edecek uluslararası bir girişim oluşturabilir. Bu girişim, Ukrayna’ya diplomatik destek, ekonomi yardımı ve hatta askeri kuvvet sağlanmasını içerebilir. Ancak böyle bir girişimin, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü korumada ne kadar etkili olacağı belirsiz.
-
Finlandiya Modeli: Finlandiya, NATO üyesi olmadan da Rusya’dan önemli güvenlik garantileri almayı başardı. Ukrayna, Finlandiya’nın modelini inceleyebilir ve Rusya ile benzer garantiler müzakere etmeye çalışabilir. Ancak Rusya’nın Ukrayna’ya benzer garantiler vermeye istekli olup olmayacağı belli değil.
Sonuç
Ukrayna’nın NATO’ya katılma olasılığı azaldıkça, ülkenin gelecekteki güvenliğini nasıl sağlayacağı sorusu daha da önem kazanıyor. Uzmanlar, yukarıda tartışılan seçeneklerin her birinin kendine has avantajları ve dezavantajları olduğunu belirtiyor. Ukrayna’nın özgül ihtiyaçlarına ve Rusya’nın tepkisine bağlı olarak en iyi seçeneğin hangisi olduğuna karar vermek nihayetinde Ukrayna hükümetine kalacaktır.
