Trump Yönetimi’nin 2026 Bütçe Tasarısı: Savunmaya Ağırlık, Sosyal Alanlara Kısıtlama

Donald Trump’ın başkanlığı döneminde hazırlanan 2026 mali yılı bütçe taslağı, Amerikan hükümetinin önceliklerini net bir şekilde ortaya koyuyor. Savunma ve iç güvenlik harcamalarına önemli ölçüde kaynak ayrılırken, çevre, eğitim, dış yardım gibi alanlarda ciddi kesintilere gidilmesi öngörülüyor. Beyaz Saray’ın açıklamasına göre, savunma dışı alanlardaki kesintiler bir önceki yıla kıyasla 163 milyar dolar (yaklaşık 144 milyar euro) veya yüzde 22,6’lık bir düşüş anlamına geliyor. Toplamda 1,7 trilyon dolarlık bir hacme sahip olması planlanan bütçe, 2025’teki 1,83 trilyon dolarlık bütçeye göre daha küçük bir ölçeğe işaret ediyor.

Bütçe taslağı, Trump yönetiminin gelecek mali yıl için belirlediği hedefleri yansıtmakla birlikte, nihai kararı ABD Kongresi verecek. Kongre’deki bütçe görüşmelerinin aylarca sürmesi bekleniyor. ABD’de yeni mali yıl 1 Ekim’de başlıyor.

Çevre, Dış Yardım ve Eğitimde Sert Kesintiler

Bütçe taslağı, özellikle çevre, dış yardım ve eğitim alanlarında önemli kesintiler öngörüyor. Çevre alanında 15 milyar dolarlık bir kesinti planlanıyor. Bu kesintinin, daha önce "güvenilmez yenilenebilir enerji kaynakları" ve karbondioksiti atmosferden uzaklaştırma projelerini finanse etmek için kullanılan kaynaklardan yapılacağı belirtiliyor. Yönetim, bu tür projelerin verimsiz olduğunu ve vergi mükelleflerine gereksiz yük getirdiğini savunuyor.

Dış yardım konusunda da önemli kısıtlamalar planlanıyor. Bir Beyaz Saray yetkilisi, dış yardımın yalnızca ABD’nin çıkarlarına hizmet ettiği durumlarda verileceğini vurgulayarak, "Irak’ta Susam Sokağı’nı finanse etmeyeceğiz. Afrika’da LGBT aktivizmini finanse etmeyeceğiz" şeklinde konuştu. Bu yaklaşım, dış yardımın ulusal çıkarlar doğrultusunda daha stratejik ve seçici bir şekilde kullanılacağını gösteriyor.

Eğitim Bakanlığı da kesintilerden nasibini alacak. Halihazırda personel sayısının azaltılması nedeniyle işlevselliği azalmış olan bakanlığın bütçesi daha da düşürülecek. Bütçe taslağında, "Bu bütçe, Eğitim Bakanlığı’nı kapatma sürecini devam ettirecektir" ifadesi yer alıyor. Ayrıca, "woke" olarak nitelendirilen ve ırkçılıkla mücadele gibi konulara odaklanan bazı programlarda da kesintilere gidilmesi planlanıyor.

Savunma ve İç Güvenliğe Yatırım Artışı

Bütçe taslağı, savunma harcamalarında enflasyondan arındırılmamış olarak yüzde 13’lük bir artış öngörüyor. İç Güvenlik Bakanlığı’na ayrılan kaynaklarda ise yaklaşık yüzde 65’lik bir artış yapılması planlanıyor. Bu artışın amacı, sınırdaki "işgali" engellemekle görevli kurumların gerekli kaynaklara sahip olmasını sağlamak. Ayrıca, "Hint-Pasifik bölgesinde Çin’in saldırganlığını caydırmak" için yapılacak yatırımlara ve ABD savunma sanayisinin güçlendirilmesine öncelik verilecek.

Demokratlardan Eleştiri

ABD Senatosu’ndaki Demokrat azınlığın lideri Chuck Schumer, bütçe taslağını "çalışan Amerikalılara yönelik bir saldırı" olarak nitelendirdi. Schumer, Trump’ın sağlık hizmetlerini zayıflatırken ve eğitimi kısarken, milyarderlere ve büyük şirketlere vergi indirimleri sağladığını savundu. Demokratlar, bütçe taslağının orta sınıf ve dar gelirli vatandaşların aleyhine olduğunu ve eşitsizliği derinleştireceğini düşünüyor.

Bütçe Tasarısının Potansiyel Etkileri

Trump yönetiminin bütçe tasarısı, ABD’nin ekonomik ve sosyal politikalarında önemli değişikliklere yol açabilecek potansiyele sahip. Savunma harcamalarındaki artış, askeri sanayiyi destekleyebilir ve ABD’nin küresel askeri gücünü artırabilir. Ancak, çevre, eğitim ve dış yardım gibi alanlardaki kesintiler, bu alanlarda önemli sorunlara yol açabilir.

Çevre alanındaki kesintiler, iklim değişikliğiyle mücadeleyi zorlaştırabilir ve doğal kaynakların korunması çalışmalarını engelleyebilir. Eğitimdeki kesintiler, okulların ve üniversitelerin kalitesini düşürebilir ve öğrencilerin eğitim fırsatlarını kısıtlayabilir. Dış yardımdaki kesintiler, yoksul ülkelerdeki kalkınma projelerini olumsuz etkileyebilir ve ABD’nin küresel imajını zedeleyebilir.

Kongre’deki Müzakerelerin Önemi

Trump yönetiminin bütçe tasarısı, ABD Kongresi’nde yoğun tartışmalara yol açması bekleniyor. Demokratlar, bütçe taslağındaki kesintilere karşı çıkacak ve sosyal programların korunmasını savunacak. Cumhuriyetçiler ise, bütçe taslağının mali disiplini sağlayacağını ve ekonomiyi canlandıracağını iddia edebilir. Kongre’deki müzakereler sonucunda, bütçe taslağında önemli değişiklikler yapılması olası. Kongre’nin vereceği karar, ABD’nin gelecekteki ekonomik ve sosyal politikalarını şekillendirecek.