Sudan, Birleşik Arap Emirlikleri ile Diplomatik İlişkileri Kopardı: İç Savaş Yeni Bir Boyuta mı Ulaşıyor?
Sudan, Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE), ülkenin hükümet merkezi olan Port Sudan’ı hedef alan insansız hava araçlarıyla milis güçlerini silahlandırmakla suçlayarak BAE ile diplomatik ilişkilerini kopardı. Bu hamle, uzun süredir devam eden iç savaşın daha da bölgeselleşebileceği ve tırmanabileceği yönünde endişelere yol açtı.
Sudan ordusu, son üç gündür Port Sudan’ı hedef alan bu saldırıların sorumlusu olarak Hızlı Destek Güçleri’ni (HDSG) işaret ediyor. Ancak HDSG henüz bu saldırıları üstlenmedi. Saldırılar, Sudan’ın ana limanı olan Port Sudan’daki stratejik altyapıya zarar verdi. Güvenilir kaynaklara göre, havaalanı, askeri üs, elektrik santrali ve yakıt depoları hedef alındı. Saldırılarda herhangi bir can kaybı bildirilmedi.
Ancak, saldırılar şehrin günlük yaşamını ciddi şekilde etkiledi. Şehirde elektrik kesintileri yaşanırken, benzin kıtlığı endişesiyle akaryakıt istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu.
Sudan Savunma Bakanı Yassin İbrahim, BAE’yi HDSG’ye "sofistike stratejik silahlar" sağlayarak "Sudan’ın egemenliğine karşı bir saldırı suçu" işlemekle suçladı. İbrahim, ulusal televizyonda yaptığı açıklamada, Sudan’ın ülkenin egemenliğini korumak ve sivilleri korumak için bu saldırıya "gerekli tüm araçlarla" yanıt vereceğini söyledi.
Sudan, Nisan 2023’ten bu yana, Ordu Genelkurmay Başkanı Abdelfettah el-Burhan ile eski yardımcısı olan ve HDSG’nin liderliğini yapan General Mohamed Hamdan Daglo arasındaki ölümcül bir iktidar mücadelesine sahne oluyor. Uzun süre çatışmalardan uzak kalan Port Sudan, insani yardımın geçtiği, Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına ve binlerce mülteciye ev sahipliği yapan bir şehir olarak biliniyor. Ancak, son günlerde insansız hava aracı saldırılarının hedefi haline geldi.
Sudanlı araştırmacı Hamid Khalafallah, "Kimse bu kadar hızlı bir tırmanış beklemiyordu, HDSG’nin bu kadar uzağa saldırabileceğini de düşünmüyordu" dedi. BM İnsani Yardım Koordinatörü Clémentine Nkweta-Salami’ye göre, doğudaki Kassala şehrinde de sivil altyapı hedef alındı. Kassala, "bu yıkıcı çatışma nedeniyle defalarca yerinden edilmiş siviller için güvenli bir yer" olarak kabul ediliyordu. Görgü tanıkları, AFP’ye Kassala havaalanının bir drone tarafından hedef alındığını bildirdi.
Batıda, Darfur’da, gönüllü bir yardım grubu, Ebu Şuk yerinden edilmiş kişiler kampına düzenlenen "paramiliter bombardımanda" en az altı kişinin öldüğünü ve 20’den fazla kişinin yaralandığını bildirdi. Kuzey Darfur’un kuşatma altındaki başkenti El Faşer yakınlarında bulunan Ebu Şuk, BM’ye göre savaş halindeki ülkenin diğer bölgeleri gibi kıtlıkla karşı karşıya.
Hava kuvvetleri olmayan HDSG, son aylarda başkent Hartum da dahil olmak üzere birçok pozisyonu kaybettikten sonra, hava operasyonları için basit el yapımı cihazlardan sofistike sistemlere kadar çeşitli insansız hava araçlarına güveniyor. Uzmanlara göre, amaç ordunun ikmal hatlarını kesmek. Ordu içindeki bir kaynak, Salı günü Port Sudan’daki ana askeri üssün bombalandığını söyledi. Tanıklar, yakındaki bir otelin de hedef alındığını belirtti. Bu bölgeler, General El-Burhan’ın şu anki ikametgahının yakınında bulunuyor.
Bir havalimanı yetkilisi, AFP’ye, bir drone’un Port Sudan "havaalanının sivil bölümünü" de vurduğunu ve ülkenin son faal havaalanındaki uçuşların askıya alınmasına neden olduğunu söyledi. Pazar günü, havaalanındaki askeri üs, HDSG’ye atfedilen benzeri görülmemiş insansız hava aracı saldırılarına maruz kalmıştı. HDSG’nin en yakın pozisyonları yaklaşık 650 kilometre uzakta bulunuyor.
Çatışma nedeniyle bir yıldır Port Sudan’da mülteci olarak bulunan 64 yaşındaki Hüseyin İbrahim, AFP’ye "Dün ve bugün bize bu savaşın gittiğimiz her yerde bizi takip edeceğini doğruluyor" dedi.
Pazartesi günü, Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Sudan’ın Abu Dabi’yi HDSG’ye verdiği destek nedeniyle soykırıma ortak olmakla suçladığı bir davayı reddetti. UAD, BAE’nin memnuniyetle karşıladığı bir kararla "yetkisiz" olduğunu ilan etti.
Sudan’daki müdahalesi nedeniyle birçok raporla eleştirilen Abu Dabi, yirmi yıldan uzun bir süre önce Darfur’un batı bölgesinde soykırım yapmakla suçlanan Janjawid milislerinden oluşan HDSG’yi desteklediği iddialarını her zaman reddetti. Çatışma on binlerce insanın ölümüne, 13 milyon insanın yerinden edilmesine neden oldu ve BM’ye göre dünyadaki "en kötü insani felakete" yol açtı.
