Rüyalarınızı Ne Sıklıkta Hatırlıyorsunuz?
Hepimiz rüya görürüz ancak herkes onları hatırlayamaz. Uyandığınızda rüya gördüğünüzü biliyor ancak ayrıntılarını hatırlayamıyor musunuz? Bir rüyayı hatırlayabilme yeteneğinin bir dizi faktörün etkisi altında olduğu ortaya çıktı.
İtalya’daki araştırmacılar son dört yılı "sabah rüyası anımsaması"nı inceleyerek geçirdi ve bulgularını Communications Psychology dergisinde yayınladı. Çalışmaları, çeşitli özellikler ve davranışların uyandığımızda rüyalarımızı hatırlama yeteneğimizi nasıl etkilediğini araştırıyor.
Sabah rüyası anımsamasının dinamiklerini anlamak, hayallerin bir bütün olarak incelenmesi için önemli sonuçları var. Hayaller, bilimsel olarak tam olarak anlaşılamamış gizemli bir beyin fonksiyonudur.
"Bulgularımız, rüya anımsamasının sadece şans meselesi olmadığını, kişisel tutumların, bilişsel özelliklerin ve uyku dinamiklerinin nasıl etkileşime girdiğinin bir yansıması olduğunu gösteriyor" diyor baş yazar, IMT School for Advanced Studies Lucca’dan psikolog Giulio Bernardi. "Bu içgörüler, sadece rüya görmenin ardındaki mekanizmaları anlamamızı derinleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda rüyaların ruh sağlığındaki ve insan bilincini incelemedeki rolünü araştırmamıza da katkı sağlıyor."
Bernardi ve meslektaşları, 18 ile 70 yaşları arasında 200’den fazla kişi üzerinde çalıştı. Araştırmacılar, katılımcılardan rüyalarını kaydetmelerini ve 15 günlük bir süre boyunca uyku izleme bileziği takmalarını istedi. Katılımcılar, bu süreçten önce ve sonra, rüyalara olan ilgileri, dikkat dağınıklığı eğilimleri ve endişe seviyeleri dahil olmak üzere çeşitli kişisel konularda testler ve anketler yaptılar.
Araştırmacılar, katılımcılar arasında sabah rüyası anımsama yeteneklerinde geniş bir yelpaze gözlemledi ve bununla birlikte çeşitli potansiyel etkili faktörleri belirlediler. Örneğin, rüyalara karşı olumlu bir görüşe sahip olduğunu bildiren ve dalgınlık eğilimi gösteren kişiler rüyalarını daha sık hatırladı. Mevsimler de bir rol gibi görünüyordu çünkü katılımcılar arasında genel olarak ilkbaharda rüya anımsama oranı kışa göre daha yüksekti.
Hafif uyku evresinde daha fazla zaman geçiren ve genel olarak genç yaştaki kişilerin de rüyalarını hatırlama olasılığı daha yüksekti. Öte yandan, yaşlı kişiler daha sık rüya gördüklerini hissederek uyanıyorlardı ancak rüyayı hatırlayamıyorlardı – araştırmacıların "beyaz rüyalar" dediği bir olgu. Araştırmacılar, "gözlemlerimiz, beyaz rüyaların gerçek rüya deneyimlerini temsil ettiği ve içerikleriyle ilgili anıların uyanma sırasında kaybolduğu fikrini destekliyor" diye yazdılar.
"Bu proje kapsamında toplanan veriler, klinik popülasyonlarla gelecekte yapılacak karşılaştırmalar için bir referans oluşturacak" diyor çalışma ekibinde yer alan ve aynı zamanda IMT School for Advanced Studies Lucca’da bilişsel, hesaplamalı ve sosyal nörobilim alanında doktora öğrencisi olan Valentina Elce. "Bu, rüyaların patolojik değişiklikleri ve bunların potansiyel prognostik ve tanı değeri üzerine yapılan araştırmaları ilerletmemizi sağlayacak."
Rüyaların öz beyanlara dayandığını ve bu nedenle çalışmanın önyargılara karşı hassas olduğunu vurgulamak gerekir. Ancak Bernardi, Elce ve meslektaşlarının sabah rüyası anımsaması üzerindeki potansiyel etkileri tespit etmeleri, binlerce yıldır insanlığı büyüleyen gizemli bir beyin fonksiyonuna ışık tutuyor.
