Obama Başkanlık Kütüphanesi’nde Neler Oluyor?
Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın ismini taşıyan iki ayrı tesisin durumu son günlerde gündemde. Bir yanda, Chicago’nun güneyinde inşaatı devam eden Obama Başkanlık Merkezi projesi var. Diğer yanda ise, Chicago’nun kuzeybatısında, Hoffman Estates’te bulunan ve yakın zamanda kapanması beklenen Obama Başkanlık Kütüphanesi. Bu iki tesisin farklı yapısı ve geleceği, dikkatleri üzerine çekiyor.
Donald Trump döneminde kurulan ve Elon Musk’ın liderliğindeki Devlet Verimliliği Dairesi (DOGE), Hoffman Estates’teki kütüphanenin kira sözleşmesini feshetti. DOGE’nin amacı, hükümet harcamalarını azaltmak. Bu fesih, kütüphanenin faaliyetlerini önemli ölçüde etkilemeyecek çünkü kütüphanenin 2025 mali yılının sonuna doğru kapanıp, Maryland, College Park’a taşınması planlanıyor.
DOGE, yaklaşık 750 federal kira sözleşmesini sonlandırdığını ve bununla yaklaşık 9.6 milyon metrekarelik alanı kapsadığını açıkladı. Bu kira fesihlerinin vergi mükelleflerine 468 milyon dolarlık tasarruf sağlayacağı belirtiliyor.
Ulusal Arşiv ve Kayıtlar İdaresi (NARA), tüm başkanlık kütüphanelerini yöneten kurum olarak, Hoffman Estates’teki kütüphanenin faaliyetlerini yürütüyor. NARA’dan yapılan açıklamaya göre, kütüphanenin kapanışı ve Maryland’e taşınması Eylül 2025’e kadar tamamlanacak.
Hoffman Estates’teki binada yaklaşık 25 milyon sınıflandırılmamış basılı belge bulunuyor. Bu belgelerin dijitalleştirilmesi devam ediyor ve Obama Başkanlık Merkezi açıldığında dijital formatta erişilebilir olacak. 1978 Başkanlık Kayıtları Yasası uyarınca, bir başkan görevden ayrıldığında tüm başkanlık kayıtları ve eserlerin sorumluluğu NARA’ya geçiyor.
Kütüphanede ayrıca, Obama’lara verilen hediyeler de dahil olmak üzere 35.000 fiziksel eser bulunuyor. Eski bir mobilya showroom’undan dönüştürülen kütüphanede, Barack Obama’nın gümüş BlackBerry’si, ilk göreve başlama konuşmasının bir kağıt bloğuna yazdığı taslağı, imzalı bir Pittsburgh Steelers futbol topu, Suudi Arabistan’dan gelen mücevherli bir kılıç ve eski First Lady Michelle Obama’nın giydiği elbiseler sergileniyor.
Bu eserler de Maryland’e gönderilecek ve zaman zaman Obama Başkanlık Merkezi’ne ödünç verilecek. Chicago Tribune’ün haberine göre, NARA binayı 2016 yılında kiralamaya başladı ve yılda 1.4 milyon dolar kira ödüyordu. Bina, 2011 yılında Hoffman Estates Medical Development LLC tarafından satın alınmış ve güçlendirilmiş, iklim kontrollü bir tesise dönüştürülmüştü.
Obama Başkanlık Merkezi’nin ise önümüzdeki yıl açılması bekleniyor. Ancak proje, gecikmeler ve maliyet aşımları nedeniyle zorluklarla karşılaşıyor. Başlangıçta 350 milyon dolara mal olması beklenen proje, 2021’de 830 milyon dolara yükseldi. Toplam maliyetin ne olacağı henüz belirsiz.
Merkezde 235 metrelik bir kule müzesi, Chicago Halk Kütüphanesi’nin bir şubesi, konferans tesisleri, bir spor salonu ve NBA standartlarında bir basketbol sahası bulunacak. Ayrıca, merkezin gelişimini denetleyen kar amacı gütmeyen Obama Vakfı’na da ev sahipliği yapacak.
Ancak Obama Başkanlık Merkezi projesi sadece mali zorluklarla değil, aynı zamanda tartışmalarla da gündeme geliyor. Merkezin inşası sırasında yaşanan maliyet aşımları nedeniyle bir taşeron firmanın, mühendislik firmasına karşı 40 milyon dolarlık ayrımcılık davası açtığı biliniyor. Ayrıca, Chicago’nun güneyindeki sakinler, merkezin bölgede yaşam maliyetini artırdığını ve siyah ailelerin yerinden edilmesine neden olduğunu iddia ediyor.
Bu iddialar, projenin sadece bir anıt değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik etkileri olan bir girişim olduğunu gösteriyor. Bir yandan Obama’nın mirasını yaşatırken, diğer yandan bölge halkının yaşam koşulları üzerinde yarattığı etkiler dikkatle değerlendirilmesi gereken bir denge oluşturuyor.
Özetle, Obama Başkanlık Kütüphanesi’nin taşınması ve Obama Başkanlık Merkezi’nin inşası, sadece iki farklı tesisin geleceğiyle ilgili değil, aynı zamanda siyasi, ekonomik ve sosyal boyutları olan karmaşık bir tabloyu gözler önüne seriyor. Projelerin tamamlanması ve etkilerinin tam olarak anlaşılması için önümüzdeki süreç yakından takip edilecek.
