Fransa’da Neonikotinoid Tartışması: Arıcılar, Bilim İnsanları ve Seçilmiş Temsilciler Alarmda
Fransa’da neonikotinoidlerin yeniden kullanımının gündeme gelmesi, arıcılar, bilim insanları ve seçilmiş temsilciler arasında büyük bir endişeye yol açtı. Bu kesimler, neonikotinoidlerin geri dönüşünün "bir felaket" olacağını savunuyor. Ulusal Meclis’te, tozlayıcılar için toksik olan bu pestisitlerin yeniden kullanımına izin verilmesini öngören bir yasa teklifinin komisyonda görüşülmeye başlanmasıyla tartışmalar alevlendi.
Cumhuriyetçiler Senatörü Laurent Duplomb tarafından sunulan ve çiftçilik mesleğinin önündeki engelleri kaldırmayı amaçlayan bu metin, belirli sektörler (fındık, şeker pancarı) için neonikotinoid ailesinden bir pestisitin istisnai olarak yeniden kullanılmasını öngörüyor. Fransa’da 2018’den beri yasak olan neonikotinoidler, Avrupa’da 2033’e kadar kullanımına izin verilen bir pestisit türü. Senato tarafından kabul edilen yasa teklifinin, Ulusal Meclis tarafından Mayıs ayı sonunda genel kurulda görüşülmesi bekleniyor.
Ulusal Fransa Arıcılık Birliği (UNAF) Başkanı Christian Pons, Meclis binasında düzenlenen bir basın toplantısında, "Bu yasa, gıda egemenliğini savunmayı amaçlıyor, ancak bir sektörü (arıcılar) yok ederek başka bir sektörü (örneğin fındık yetiştiricileri) kurtarmak ne zamandan beri kabul edilebilir oldu?" diye sordu. Vendée bölgesinde arıcılık yapan ve UNAF’ın başkan yardımcısı olan Yves Delaunay, bu böcek ilaçlarının arılar üzerindeki yıkıcı etkilerine ve çiftçilerin yaşadığı çaresizliğe tanık olmak için geldiğini belirtti.
Delaunay, "1990’larda neonikotinoidlerin piyasaya sürülmesinden sonra, kovan başına 80 kg olan bal üretimimiz 5 kg’a düştü. İnanılmaz bir kayıp. Hiç tazmin edilmedik. İntihar eden meslektaşlarım oldu. Ben de neredeyse intihar edecektim," dedi. Delaunay, "Vendée’de 1000 kovan işletiyordum. Koloniler çiçeklenme döneminde çöktü. Birkaç gün içinde 70.000 arıdan 20.000 arıya düştük. Arılar yönlerini kaybetmişlerdi, kovana geri dönemiyorlardı. Her yerde, tarlalarda, hatta ayçiçeği çiçeklerinde ölülerini buluyorduk," diye ekledi. "Bunun tekrarlanmaması gerekiyor."
CNRS’de araştırmacı olan Philippe Grandcolas, bilimsel çalışmaların pestisit kullanımından en çok etkilenen bölgelerde böcek popülasyonlarında %70 ila %90 oranında bir azalma olduğunu gösterdiğini hatırlattı. "Bitkilerin dörtte üçünün ürün vermek için tozlaşmaya ihtiyacı olduğu" düşünüldüğünde, "önemli verimlilik kayıpları yaşanıyor," ve bu kayıplar "kolza için %30’a kadar çıkabiliyor," dedi.
Grandcolas’a göre, güçlü nörotoksik etkilere sahip bir neonikotinoid olan acetamiprid gibi ürünler toprakta "onlarca yıl" kalabiliyor ve tarım arazilerinde bulunan mantar ilaçlarıyla temas ettiğinde "toksisiteleri 100 kat artabiliyor". CNRS’ye göre, Fransa’daki bal üretimi, neonikotinoidlerin piyasaya sürüldüğü 1990’ların ortalarından 2010’ların ortalarına kadar yarı yarıya azaldı.
Neonikotinoidlerin yeniden kullanımına karşı çıkanlar, bu adımın sadece arı popülasyonları için değil, aynı zamanda genel ekosistem ve insan sağlığı için de ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor. Bu pestisitlerin, toprakta uzun süre kalabilmesi ve su kaynaklarına karışabilmesi, gıda zinciri yoluyla insanlara ulaşma potansiyeli taşıması endişeleri artırıyor.
Yasa teklifini destekleyenler ise, neonikotinoidlerin kontrollü ve sınırlı bir şekilde kullanılmasının, özellikle fındık ve şeker pancarı gibi belirli sektörlerde verimliliği artırabileceğini savunuyor. Ayrıca, bu pestisitlerin kullanımına izin verilmemesi durumunda, Fransa’nın bu ürünlerde dışa bağımlılığının artabileceği ve gıda egemenliğinin tehlikeye girebileceği iddia ediliyor.
Ancak, neonikotinoidlerin yeniden kullanımının ekonomik faydaları ile çevresel ve sağlık riskleri arasındaki denge, Fransa’da yoğun bir tartışma konusu olmaya devam ediyor. Bilim insanları, arıcılar ve çevreciler, bu pestisitlerin kullanımının uzun vadeli sonuçlarının dikkatlice değerlendirilmesi ve sürdürülebilir alternatiflerin araştırılması gerektiğini vurguluyor.
Ulusal Meclis’teki oylama öncesinde, neonikotinoidlerin yeniden kullanımına karşı çıkanlar, milletvekillerine çağrıda bulunarak bu yasa teklifinin reddedilmesini talep ediyor. Aksi takdirde, arı popülasyonlarının daha da azalabileceği, biyoçeşitliliğin zarar görebileceği ve arıcılık sektörünün ciddi bir darbe alabileceği uyarısında bulunuyorlar.
Fransa’daki bu tartışma, sadece ülkenin kendi içindeki değil, aynı zamanda Avrupa Birliği ve diğer ülkelerdeki pestisit politikaları üzerinde de etkili olabilecek önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Neonikotinoidlerin kullanımı konusundaki kararlar, gelecekteki tarım uygulamaları ve ekosistem sağlığı üzerinde derin ve uzun vadeli etkiler yaratma potansiyeline sahip.
