La France Insoumise ve François Bayrou Arasında Oransal Seçim Sistemi Görüşmeleri
La France Insoumise (LFI) milletvekilleri Manuel Bompard ve Bastien Lachaud, 6 Mayıs 2025 tarihinde Başbakan François Bayrou ile yaptıkları görüşmede, bölgesel düzeyde oransal bir seçim sistemi önerisini savundular. Milletvekilleri, Başbakan’ın tercih ettiği il düzeyinde bir seçim sisteminin oransallığı azaltacağını belirttiler.
LFI’nin ulusal koordinatörü Manuel Bompard, yaklaşık 45 dakika süren görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, "Farklı siyasi akımların temsilini, yönetilebilirliği ve bölgesel temsili garanti eden bölgesel düzeyde oransal bir seçim sistemini savunduk. Çünkü denizaşırı bölgeler ulusal bir seçim sisteminde tamamen kaybolacaktı" dedi.
LFI’nin, bunun sadece bir duyuru olmaması ve önerinin coğrafi olarak yeterince geniş bir ölçekte yapılması konusunda "çok dikkatli" olacağını belirten Bompard, aksi takdirde oransallık etkilerinin ortadan kalkacağını vurguladı. "Eğer bir veya iki milletvekili seçtiğiniz illerde bir seçim sistemi uygularsanız, o zaman tamamen oransal bir seçim sisteminden bahsetmek mümkün olmaz" şeklinde konuştu.
Farklı Oransal Seçim Sistemi Yaklaşımları
Makalede, oransal seçim sistemi konusunda farklı yaklaşımların olduğu belirtiliyor. "Bölgesel, çoğunlukçu primli, tam, dozaj…" gibi farklı oransal seçim sistemi modellerine atıfta bulunuluyor.
Manuel Bompard ayrıca, LFI’nin önerisinin çevrecilerin önerisiyle "örtüştüğünü" ve Macron destekçilerinin oransal bir seçim sistemine gitme gerekliliğine "muhalefetlerinin, François Bayrou’nun bir yasa tasarısı şeklinde bir öneri yapma isteğini ortadan kaldırmadığı" yönünde bir ifade kullandıklarını belirtti.
Senato’nun Rolü ve Hükümetle Anlaşmazlıklar
İnsoumis milletvekili, "normalde Senato’nun, milletvekillerinin seçim sistemi tartışılırken çok katı tutumlar almaması veya müdahale etmemesi gerektiğini" hatırlatmak istedi. Sağ çoğunluğa sahip Senato, oransal sisteme karşı çıkıyor.
Ancak Bompard, "Oransal bir seçim sistemine doğru ilerleme olasılığı, hükümetin politikalarıyla aramızdaki anlaşmazlıkların büyüklüğünü ve hükümeti en kısa sürede sansürleme isteğimizi ortadan kaldırmıyor" diyerek sözlerini tamamladı.
François Bayrou’nun İstişare Süreci
François Bayrou, milletvekillerinin oransal seçim sistemiyle seçilmesi konusunda siyasi güçlerle bir dizi istişareye başladı. İlk görüşmesini Rassemblement National (RN) ile gerçekleştirdi. Marine Le Pen, çoğunlukçu primli bir oransal sistem talebinden vazgeçerek bazı tavizler vermeye hazır görünüyor.
Başbakan, 1986’da olduğu gibi il bazında tam oransal bir sistemi savunuyor. Beşinci Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana (o yılki parlamento seçimleri hariç), milletvekilleri iki turlu çoğunluk sistemiyle seçiliyor.
Oransal Seçim Sisteminin Önemi ve Tartışmaları
Oransal seçim sistemi, her siyasi partinin aldığı oy oranında milletvekili çıkarmasını sağlayan bir seçim sistemidir. Bu sistem, seçmenlerin tercihlerinin parlamentoya daha doğru bir şekilde yansımasını hedefler. Ancak, koalisyon hükümetlerinin kurulmasını kolaylaştırarak hükümetlerin istikrarını zayıflatabileceği eleştirisi de yapılmaktadır.
Fransa’da oransal seçim sistemi tartışmaları, siyasi partilerin güç dengelerini ve hükümetin istikrarını etkileyebilecek önemli bir konudur. Özellikle LFI ve çevreciler gibi daha küçük partiler, oransal sistem sayesinde parlamentoda daha fazla temsil imkanı bulmayı amaçlamaktadır. Ancak, sağ partiler ve bazı merkez partiler, oransal sistemin hükümetin istikrarını zayıflatabileceği endişesini taşımaktadır.
François Bayrou’nun başlattığı istişare sürecinin, Fransa’da oransal seçim sistemi konusunda bir uzlaşmaya varılmasına katkı sağlaması beklenmektedir. Ancak, siyasi partiler arasındaki farklı görüşler ve çıkarlar nedeniyle, bu sürecin zorlu geçeceği de öngörülmektedir.
Sonuç
Manuel Bompard ve Bastien Lachaud’nun François Bayrou ile yaptığı görüşme, Fransa’da oransal seçim sistemi tartışmalarının önemli bir aşamasını oluşturmaktadır. LFI’nin bölgesel düzeyde oransal seçim sistemi önerisi, il düzeyinde bir sistemin oransallığı azaltabileceği endişesini taşımaktadır. İstişare sürecinin sonunda nasıl bir seçim sistemine karar verileceği, Fransa siyasetinin geleceği açısından önemli bir belirleyici olacaktır.
