Rahibe Rosa ve Rahibe Gladys Anyanwu: Katolik Okullarında Dindarlığın Devamlılığı
Rahibe Rosa, Vietnam’da Ngoc Hong Thi Pham adıyla dünyaya gelmiş ve New York’taki St. Thomas the Apostle Katolik Okulu’nda eğitim verdiği çocukların meleklere benzediğini söylüyor. 35 yaşındaki Saygon doğumlu rahibe, Dünyanın Kraliçesi Meryem’in Misyoner Rahibeleri’nden ve üstleri, bir Amerikan Katolik okulunda öğreneceği derslerin nihayetinde kendi ülkesindeki okullara uygulanabileceğine karar verdikten sonra ABD’ye geldi. St. Thomas the Apostle’un Queens’teki Woodhaven bölümündeki müdürü Thomas Piro, öğrettiği anaokulu öğrencileri ve ilk komünyonlarına hazırlanırken iman hakkında bilgi aldığı ikinci sınıf öğrencileri tarafından sevildiğini söylüyor. Katolikler için önemli bir ayin olan ilk komünyon. Piro, rahibelerin kalıplaşmış imajına uymadığını, cetvelle öğrencileri döven bir eğitimci fikrine gülerek karşılıyor. "Neşeli ve konuşkan, çocuklara karşı hassas. Görevlerini layıkıyla yerine getiriyor ve çok eğlenceli. Ama aynı zamanda St. Thomas’ta eğitim veren tek rahibe ve Amerika’daki Katolik okullarındaki azalan sayıdaki rahibelerden biri."
Ulusal Katolik Eğitim Birliği’nin 2024 tarihli raporuna göre, ülkedeki 5.905 Katolik ilkokul ve lisesindeki öğretim üyelerinin yalnızca %2,5’i dini veya din görevlisi üyelerdir. Rahibeler, Katolik okulları öğretim üyelerinin yalnızca %1,5’ini oluşturuyor. Katolik okul öğretmenlerinin %92’sinden fazlası laik öğretmenlerdir (rahibeler, rahipler, kardeşler veya diğer din adamları değil).
Bu, Katolik okullarının geçmişine doğrudan bir aykırılıktır: 1920’de Katolik okul öğretmenlerinin %92’si dindardı. 1970’te bu sayı yarıdan aza inerek %48’e düştü. 2000 yılında bu yüzde tek haneli rakamlara düşerek sadece %7 seviyesine geriledi.
Peki bu okullar, Katolik eğitiminin geleneksel bir dayanağı olan daha az rahibeyle dini kimliklerini nasıl koruyorlar?
Rahibe Gladys Anyanwu Nijerya’da büyüdü. Çocukluğunun çok küçük bir yaşındayken rahibe olmak istediğini ve içinde "bir yangın gibi" bir hizmet aşkı olduğunu hatırlıyor. Kültüründe onurlu bir konum olan en büyük kız çocuk olarak 2007 yılında manastıra girdi.
Çocuklarla çalışmayı çok seviyor. Brooklyn’deki St. Francis of Assisi Katolik Okulu’nda, 37 yaşındaki rahibe anaokulu öğretmeni, birinci ve ikinci sınıf öğrencilerine din dersi veriyor ve okul korosunu yönetiyor.
"Öğretmek biraz zorlayıcı oldu" diyor, ancak Anyanwu aynı zamanda uzun vadeye bakıyor: "Zorlukları gerçekten görmüyorum; geleceği görüyorum. Bakılması için tüm bu çocukların sana verilmesi, gelecek senin ellerinde. Bu yüzden Tanrı’dan bilgelik ve rehberlik istiyorum." Kendi çocukları gibi davranıyor ancak "Onlar da beni motive ediyor… Korunması gereken birçok kaderim, birçok geleceğim var." Anyanwu’nun farklı olduğunu biliyor. Diğer rahibelerle birlikte ortak bir yaşam sürmek, evlilik ve çocuk sahibi olmaktan vazgeçmek, Tanrı’ya yoksulluk, iffet ve itaat yeminleri etmek modern duyarlılıklara aykırıdır. Onun tarikatı, İsa’nın Şefkatli Kalbinin Rahibeleri, dördüncü bir yemin ekler ve bu yemin adlarında yansıtılır: şefkat.
"Bazen buna anormal bir yaşam diyorum," diyor, "Ama bu özel bir çağrı, dünyaya bir ışık olmaya çalışma. Hayatım dünyayla bir çelişki." Öğretim yaklaşımının da farklı olduğunu söylüyor: "Ben ışık getiriyorum. Din öğretmeni olarak, öğretme şeklim bir laik öğretmenin öğretme şekliyle aynı değil. Kendimi kutsanmış bir ışık olarak görüyorum."
Shawna Sawney-Scott’ın dört kızından ikisi St. Francis of Assisi’de Anyanwu’dan eğitim aldı. Çocukların Anyanwu’nun neşeli yaklaşımını sevdiğini söyledi. St. Francis of Assisi’ye de katılan Sawney-Scott, "Bence (dini eğitim) bir rahibeden daha iyi geliyor" dedi. "O, farklı bir tür rahibe, televizyonda gördüğümüz katı tip değil. Çocukların öğrenmelerini ve katılmalarını sağlıyor. Genelde bir gelenek duygusu getirdiğini düşünüyorum" dedi. "Hizmet hayatını anlıyorlar, ama onlar için o sadece Rahibe Gladys." Kızları ona "Bizi güldürüyor, bizimle şarkı söylüyor, bize dua etmeyi öğretiyor" diyorlar.
Rahibe Rosa, Queens’teki öğrencilerine ders verirken giydiği geleneksel kıyafetini sadece onlara öğretirken değil, St. John’s Üniversitesi’nde doktora yaparken de giymeye devam ediyor. Anaokulu öğrencilerine her yerde öğrenecekleri şeyleri anlatıyor: harfler ve sesler, sosyalleşme ve sayılar. Ve özellikle birinci ve ikinci sınıf öğrencilerine Uzlaşma ve Eucharist kutsallarına hazırlanırken, onlara günah, Tanrı ile güçlü bir ilişki nasıl kurulacağı ve bu kutsalların anlamı hakkında da öğretiyor.
"Öğrenmek için gerçekten ciddiydiler" diyor. Ve kendisiyle, vatanıyla, kıyafet giyme tercihiyle ilgili her türlü merakını gidermekten memnuniyet duyuyor. "İnsanlar ne olduğumu, kim olduğumu görebilirler, insanlar kim olduklarını görebilirler, kıyafeti görüp Tanrı’yı ve kendilerine ait oldukları yeri hatırlayabilirler." Müdürü Piro, daha çok rahibe varken Katolik okuluna gitmişti. Onları sevgi dolu, şefkatli bir varlık olarak hatırlıyor ve Rahibe Rosa’nın öğrencilerin Hıristiyan bir bakış açısıyla nasıl iyi bir insan olunacağını anlamalarına yardımcı olduğunu söylüyor.
Katolik okulları, öğretmenleri dindar veya laik kişiler olsun, çocuğun tamamına, duygusal, akademik ve manevi olarak eğitim vermeye odaklanır" diyor Piro.
Rahibe Dale McDonald, Bronx, Queens ve Manhattan’da öğretmen ve yönetici olarak ve şimdi Ulusal Katolik Eğitim Derneği’nde savunma ve kamu politikaları başkan yardımcısı olarak onlarca yıldır eğitim sektöründe çalışıyor. Rahibelerin sıklıkla sınıflarda bulunduğu günlerden bugüne Katolik okullarındaki değişimleri gördü.
Daha az rahibenin olmasının birçok neden olduğunu, bunların arasında kadınlar için daha fazla kariyer fırsatı, kilisenin laiklikte kadınlar için yeni rollere açık olması ve hatta "pastoral bir sorun" olarak adlandırdığı şeyler olduğunu söyledi: Katolikler çok az rahibe olmasından endişe ediyorlar, ancak çocuklarını dini hayata girmeye teşvik ediyorlar mı? Geçmişte rahibe olabilecek kadınların "vâftiz görevlerini yaşamak için başka yolları" var. Hapishane bakanlıklarında, sosyal hizmetlerde, sağlık hizmetlerinde, mülteci ve göçmen hizmetlerinde ve diğer hizmet odaklı mesleklerde çalışabilirler.
Rahibe Rosa ve Rahibe Gladys Anyanwu gibi rahibeler genellikle ABD’ye diğer ülkelerden geliyorlar; bu da geçmişe göre bir başka değişikliktir, diye açıklıyor McDonald: "Yıllar önce biz misyonerlerdik. Şimdi biz misyon topraklarıyız" çünkü gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar dini yaşamı kendi eğitimleri için bir araç olarak görüyorlar.
Ancak McDonald, Katolik okullarının pastoral misyonlarına bağlı kaldığını ve laik öğretmenlerin de bu bağlılığı paylaştığını söylüyor. "Uzun bir süre, rahibelerin okulu Katolik yaptığını aşmamız gerekti" dedi. "Ama inanç okulu Katolik yapıyor. Okulu Katolik yapan, inancın uygulanması ve öğretilmesidir." Rahibeler tarikatlarının özel misyonlarını sınıflara getirebilir, ancak "laikler cemaatin karizmasını getirir" diyor McDonald. "Laik öğretmenler ve dindar öğretmenler arasında elbette bir fark vardır" diyor McDonald. "Farklı armağanlar var, ama aynı ruhtur."
