Hindistan ve Pakistan Arasındaki Çatışmalar: Bir Bakış
İSLAMABAD/YENİ DELHİ – Hindistan, Pakistan’ı Keşmir’in kendi kontrolündeki bölümünde geçen ay çoğunluğu turist 26 kişinin ölümüyle sonuçlanan bir saldırıdan sorumlu tutarak, Pakistan topraklarında, ihtilaflı Keşmir bölgesi de dahil olmak üzere dokuz hedefi vurduğunu açıkladı. Pakistan ise Hindistan’ın füze saldırılarına karşılığının yolda olduğunu duyurdu.
Hindistan’ın son eylemi, nükleer silahlı iki komşu arasındaki uzun askeri çatışmalar listesine ekleniyor. İşte bu iki ülke arasındaki bazı önemli çatışmalara bir bakış:
1947: Keşmir Üzerine İlk Savaş
Hindu çoğunluklu Hindistan ve Müslüman çoğunluklu Pakistan, Ağustos 1947’de İngilizlerin alt kıta üzerindeki sömürge kontrolünü bırakmasının ardından doğdu. Sadece aylar sonra, iki yeni ülke, Keşmir’in manzaralı Himalaya toprakları üzerinde kontrol sağlamak için savaşa girdi.
Hindistan, Keşmir’i, o zamanki Hindu hükümdarının Delhi’ye katılmasıyla kendi toprağı olarak talep ederken, Pakistan bölgedeki Müslüman çoğunluğun desteğini kendi iddiasının temeli olarak gösterdi.
Çatışmalar aylarca sürdü ve Birleşmiş Milletler’in 1949’da bir ateşkes hattı oluşturmak için müdahale etmesiyle sonuçlandı. Bu müdahale, her iki ülkeyi de bölgenin bir kısmının kontrolüne sahip olarak bıraktı. Her iki ülke de hala bölgenin tamamı üzerinde hak iddia ediyor.
1965: Keşmir Üzerine İkinci Savaş
Hala Keşmir üzerinde kontrol arayışında olan Pakistan kuvvetleri, Hindistan’ın ihtilaflı bölgedeki bölümüne girdi. Buna karşılık Hindistan, sınır boyunca askeri bir harekat başlattı.
Çatışmalar Keşmir dışına, birçok yerleşik sınır bölgesine yayıldı ve hem kara hem de hava kuvvetlerinin dahil olduğu şiddetli savaşlara sahne oldu. Bu savaş aynı zamanda tarihin en büyük tank savaşlarından bazılarına da ev sahipliği yaptı.
1971: Doğu Pakistan Üzerine Savaş
Komşular, Pakistan’ın doğu kanadı üzerinde üçüncü savaşlarını yaptı. Bu bölgede, bölgesel gruplar federal hükümetten bağımsızlık arayışındaydı.
Binlerce insanın hayatını kaybettiği çatışma, Hindistan’ın bölgenin ayrılmasına ve bağımsız Bangladeş ülkesinin kurulmasına yardım etmesiyle sona erdi.
1999: Kargil Savaşı
Pakistanlı askerlerin Hindistan kontrolündeki Keşmir’in Kargil bölgesine sızmasının ardından iki ülke yüksek irtifadaki bu bölgede karşı karşıya geldi. Bu, her iki ülkenin de resmi olarak nükleer silah kapasitesine sahip olmasından bu yana yaşanan ilk çatışmaydı ve felaket bir savaş riskini artırdı.
Hint kuvvetleri bölgeyi geri almadan ve uluslararası müdahale çatışmaları durdurmadan önce her iki taraf da yüzlerce kayıp verdi.
2016: Uri Saldırısı
Hindistan, Keşmir’in Uri bölgesindeki bir Hint askeri üssüne silahlı kişilerin saldırmasının ardından Pakistan topraklarındaki iddia edilen İslamcı militan fırlatma rampalarına "cerrahi operasyonlar" düzenlediğini açıkladı.
İslamabad, topraklarına herhangi bir Hint saldırısı olmadığını ve Pakistan kuvvetleri tarafından herhangi bir misilleme yapılmadığını bildirdi.
2019: Pulwama Saldırısı
Hindistan, Keşmir’in Pulwama bölgesinde meydana gelen bir intihar saldırısının ardından Pakistan’ın Balakot kasabası yakınlarındaki bir militan eğitim kampı olduğunu söylediği yere hava saldırıları düzenledi.
Uçakların bir kampı değil, boş bir yamacı bombaladığını söyleyen Pakistan, Hindistan hava sahasına bir misilleme saldırısı başlattı. Bu durum, iki hava kuvveti arasında bir it dalaşına yol açtı ve bir Hint pilotunun yakalanmasına neden oldu.
Pilotun günler sonra serbest bırakılmasıyla durum yatıştı. Bu olay, iki nükleer güç arasındaki gerginliğin ne kadar tehlikeli boyutlara ulaşabileceğini bir kez daha gözler önüne serdi. Uluslararası toplumun arabuluculuk çabaları ve diyalog çağrıları, gerginliğin daha da tırmanmasını engellemek için kritik öneme sahipti.
Hindistan ve Pakistan arasındaki karmaşık ilişki, tarihi, dini ve siyasi faktörlerin bir araya gelmesiyle şekillenmiştir. Keşmir sorunu, iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların temelini oluşturmakta ve bölgede sürekli bir gerginlik kaynağı olmaktadır. Her iki ülke de terörizmle mücadele konusunda işbirliği yapmanın ve diyalog yoluyla sorunları çözmenin önemini vurgulamaktadır, ancak geçmişteki çatışmalar ve güvensizlik, ilişkilerin normalleşmesini zorlaştırmaktadır.
Gelecekte, iki ülke arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi, bölgede istikrarın sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. Ekonomik işbirliği, kültürel alışveriş ve diplomatik temaslar, güven inşa etmeye ve ortak çıkarlar temelinde bir ilişki geliştirmeye yardımcı olabilir. Ancak, Keşmir sorununun çözümü ve terörizmle mücadelede ortak bir zemin bulunması, ilişkilerin normalleşmesi için ön koşul olarak görülmektedir.
Uluslararası toplumun, iki ülke arasında yapıcı bir diyalog ortamı yaratılmasına katkıda bulunması ve bölgedeki barış ve istikrar çabalarını desteklemesi gerekmektedir. Hindistan ve Pakistan’ın, halklarının refahı ve bölgenin geleceği için daha barışçıl ve işbirlikçi bir ilişki kurmaları, sadece iki ülke için değil, tüm Güney Asya için büyük faydalar sağlayacaktır.
