Katolik Kilisesi’nin İlk Güneydoğu Asyalı Papası Yolda mı?

Katolik Kilisesi, tarihinde ilk kez Güneydoğu Asyalı bir papayı seçmeye hazırlanıyor olabilir. Filipinli Kardinal Luis Antonio Gokim Tagle, bazıları tarafından "Asyalı Francis" olarak anılıyor ve 21 Nisan’da 88 yaşında hayatını kaybeden Papa Francis’in yerine geçebilecek en güçlü adaylar arasında gösteriliyor.

Manila doğumlu olan Tagle, sosyal adalet ve diğer ilerici davalara olan bağlılığıyla bilinen liberal bir figür olarak tanınıyor. 67 yaşındaki Tagle, "Chito" lakabıyla da biliniyor ve 40 yılı aşkın bir süredir rahiplik görevini sürdürüyor. 2011 yılında Manila Başpiskoposu olarak atanan Tagle, 2012 yılında Papa Benedict XVI tarafından kardinal ilan edildi. Benedict’in 2013 yılında istifa etmesiyle birlikte Tagle, onun yerine geçebilecek adaylar arasında gösteriliyordu; ancak Jorge Bergoglio, Papa Francis olarak papalık tahtına yükseldi.

2019’da Papa Francis, Tagle’yi Manila’dan Vatikan’a getirerek kilisenin misyonerlik kolunun başına geçirdi. Filipinli kardinal, teoloji eğitimini Washington, D.C.’deki Amerika Katolik Üniversitesi’nde aldı ve İngilizce, İtalyanca ve anadili olan Tagalog dilini akıcı bir şekilde konuşabiliyor.

Katoliklik, Filipinler’de en yaygın dini mezhep konumunda. Filipinler, 1500’lerde İspanyol misyonerler tarafından sömürgeleştirildi ve 1898’e kadar İspanyol kontrolünde kaldı. Filipinliler, Katolik inancına son derece bağlılar ve kürtaj ve boşanma gibi konularda sosyal olarak muhafazakar bir tutum sergiliyorlar.

Tagle aslında doktor olmayı planlıyordu, ancak genç rahiplerin kendisini kandırarak ilahiyat okulunu düşünmeye yönelttiğini ve ailesinin eğitim masraflarını hafifletecek burslar vaat ettiğini söylüyor. İlahiyat okulu giriş sınavının kendisini "Tanrı’nın benim için başka planları mı var?" diye sormaya ittiğini belirtiyor. Francis gibi bir Cizvit olan Tagle, selefinin halkla kolay iletişim kurma özelliğini taşıyor, gençlerle dans ediyor ve vaazlarında samimi bir ton kullanıyor. Kilisenin günah olarak gördüğü eşcinsel ilişkiler ve Katolik nikahı dışındaki evlilikler gibi konularda daha ılımlı bir yaklaşım sergiliyor ve çevresel adalet ile tüm dinlerdeki iyiliğe vurgu yapıyor.

Tagle’nin papa seçilmesi, dünyadaki 1,4 milyar Katoliğe, Papa Francis’in kiliseyi modern dünyaya açan ve daha kapsayıcı olan ilerici gündeminin devam edeceği sinyalini verecektir.

Bu aynı zamanda, Tagle’nin yönetim becerileriyle ilgili endişelerin seçimini engellemeye yetmediği anlamına da gelecektir. Zira 2022’de bazı astlarının zorbalıkla suçlandığı bir skandal yaşanmıştı. Tagle’nin seçilmesi, Papa Francis’in yaptıklarının bir devamı niteliğinde olacaktır. Tagle’yi onlarca yıldır tanıyan eski öğrencisi Rahip Emmanuel Alfonso, "O gerçekten yoksullara olan sevgisi, ulaşılabilirliği ve benzeri açılardan Papa Francis’e benziyor" diyor. Manila’nın eski başpiskoposu Tagle, günümüzde Asya olarak kabul edilen bölgeden seçilen ilk papa olacak. Ancak erken dönem kilisesinde, günümüzde Orta Doğu olarak adlandırılan ve teknik olarak Asya’nın bir parçası olan bölgelerden de papalar çıkmıştır.

Tagle, beş yıldır Vatikan’ın Evanjelizasyon Dairesi’nin, yani Kilise’nin misyonerlik kolunun başkanlığını yürütüyor. Bu pozisyon, ona gelişmekte olan ülkelerdeki ulusal kiliseler üzerinde önemli bir nüfuz sağladı.

Tagle’nin Roma’ya taşınması, dönemin Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte’nin eleştirilerine neden oldu. Duterte, 2016-2022 yılları arasındaki yönetimi sırasında binlerce Filipinlinin ölümüne yol açan kanlı bir "uyuşturucu savaşı" yürütmüştü ve Tagle’nin ulusal siyasete müdahale ettiği gerekçesiyle Manila’dan uzaklaştırıldığını iddia etmişti.

Ancak Filipin Katolik piskoposlar konferansı bu suçlamaları şiddetle reddetti.

Tagle, 2014 yılında Papa Francis’i Filipinler’de ağırladığında, ziyaret papalığın tarihindeki en büyük kalabalıkları toplamıştı. Bir ayine 7 milyona kadar insan katılmıştı.

Tagle’nin Seçilme İhtimalini Etkileyebilecek Faktörler

Tagle’nin papa olarak seçilme ihtimali, çeşitli faktörlere bağlı olacaktır. Bunlar arasında:

• Kardinal Seçmenlerin Görüşleri: Papayı seçecek olan kardinallerin Tagle hakkındaki görüşleri, sonucun belirlenmesinde kritik bir rol oynayacaktır. Kardinallerin Tagle’nin ilerici görüşlerini, yönetim becerilerini ve genel uygunluğunu nasıl değerlendirdiği, seçim sürecini önemli ölçüde etkileyecektir.

• Jeopolitik Denge: Katolik Kilisesi’nin liderliği, küresel jeopolitik dengeleri yansıtma eğilimindedir. Tagle’nin seçilmesi, Asya’nın Katolik dünyasındaki artan öneminin bir göstergesi olabilir. Ancak bazı kardinaller, Avrupa veya Amerika’dan bir adayın seçilmesini tercih edebilir.

• Kilise İçi Tartışmalar: Katolik Kilisesi, kürtaj, eşcinsel evlilikleri ve kadınların rolü gibi çeşitli konularda önemli tartışmalar yaşamaktadır. Tagle’nin bu konulardaki duruşu, bazı kardinallerin desteğini kazanmasını veya kaybetmesini sağlayabilir.

• Skandallar ve İtibar: Tagle’nin geçmişindeki skandallar veya itibarını zedeleyebilecek olaylar, seçilme ihtimalini olumsuz etkileyebilir. Özellikle, astlarının karıştığı zorbalık skandalının kardinallerin gözünde nasıl değerlendirildiği önemli olacaktır.

Sonuç

Luis Antonio Gokim Tagle, Katolik Kilisesi’nin liderliği için güçlü bir aday olarak öne çıkıyor. İlerici görüşleri, halkla kolay iletişim kurma yeteneği ve uluslararası deneyimi, onu diğer adaylardan ayırıyor. Ancak Tagle’nin seçilme ihtimali, kardinal seçmenlerin görüşleri, jeopolitik dengeler, kilise içi tartışmalar ve itibar gibi çeşitli faktörlere bağlı olacaktır. Tagle’nin papa seçilmesi, Katolik Kilisesi’nin tarihinde bir dönüm noktası olabilir ve kilisenin modern dünyaya daha açık ve kapsayıcı bir yaklaşım benimsemesine yol açabilir.