Trump’tan Tartışmalı "II. Dünya Savaşı Zafer Günü" İlanı
Eski ABD Başkanı Donald Trump, beklenmedik bir hamleyle 8 Mayıs’ı Amerika Birleşik Devletleri’nde "II. Dünya Savaşı Zafer Günü" olarak ilan etme planlarını duyurdu. Bu tarih, Avrupa’da Almanların 1945’te teslim olmasından bu yana kutlanan "Avrupa’da Zafer Günü" (Victory in Europe Day – VE Day) ile aynı güne denk geliyor. Trump’ın bu kararı, hem zamanlaması hem de gerekçelendirmesi açısından tartışmalara yol açtı.
Trump, kendi sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, "Müttefiklerimizin ve dostlarımızın çoğunun" zaten 8 Mayıs’ı kutladığını kabul etti. Ancak, Amerika’nın da bu kutlamalara katılması gerektiğini, zira "zafer elde etmede diğer tüm ülkelerden açık ara daha fazlasını yaptığımızı" savundu. Bu ifadeler, Amerika’nın II. Dünya Savaşı’ndaki rolüne vurgu yaparken, diğer Müttefik güçlerin katkılarını gölgede bıraktığı yönünde eleştirilere neden oldu.
- Dünya Savaşı, 7 Mayıs 1945’te Almanların Müttefik Kuvvetlere teslim olması ve ertesi gün tüm operasyonları durdurmayı kabul etmesiyle Avrupa’da sona ermişti. Savaşın resmi olarak sona ermesi ise, Japonya’nın teslimiyet belgesini imzaladığı 2 Eylül 1945’te gerçekleşti. Ancak, Japonya’nın beyaz bayrağı çekmesi, ABD’nin Hiroşima ve Nagasaki’ye atom bombası atmasından yaklaşık bir hafta sonra, 14 Ağustos’ta olmuştu.
ABD’de II. Dünya Savaşı’nı özel olarak anan resmi bir tatil bulunmamasına rağmen, Mayıs, Ağustos ve Eylül aylarında ülke genelinde onlarca yıldır anma törenleri düzenleniyor. Eski Başkan Harry Truman, II. Dünya Savaşı’nın sona erdiği dönemde görevdeydi ve Ağustos 1946’da 14 Ağustos’u "Japonya’ya Karşı Zafer Günü" olarak ilan etmişti. Truman’ın o dönemdeki açıklaması, "Amerika Birleşik Devletleri halkını Zafer Günü’nü, fedakarlıklarıyla zaferin elde edildiği kadın ve erkeklerin bağlılığının kutsal bir anma günü olarak ve adalet, özgürlük, barış ve uluslararası iyi niyet davasının Silahlı Kuvvetlerimizin kahramanlarının cesaretinden ilham alarak azalmayan ve durmak bilmeyen çabalarla ilerletileceği bir dua ve yüksek kararlılık günü olarak kutlamaya çağırıyorum" şeklindeydi.
Trump’ın bu kararı almasındaki motivasyonlar tam olarak net olmamakla birlikte, bazı yorumcular bunu "Amerika Birinci" politikasıyla uyumlu, milliyetçi bir söylem olarak değerlendiriyor. Trump’ın, Amerika’nın askeri gücünü ve zaferlerini vurgulayarak, ülkenin uluslararası arenadaki liderlik rolünü yeniden canlandırma arzusunda olduğu düşünülüyor. Ancak, bu yaklaşım, Müttefik güçlerin savaş sırasındaki işbirliğinin ve fedakarlıklarının önemini göz ardı ettiği gerekçesiyle eleştiriliyor.
Trump, aynı Truth Social paylaşımında, 11 Kasım’ın da "I. Dünya Savaşı Zafer Günü" olarak tanınacağını belirtti. "İki Savaşı da biz kazandık, güç, cesaret veya askeri deha açısından kimse bize yaklaşamadı, ama hiçbir şeyi kutlamıyoruz" diyen Trump, "Çünkü artık bunu nasıl yapacağını bilen liderlerimiz yok! Zaferlerimizi tekrar kutlamaya başlayacağız!" ifadelerini kullandı. Bu açıklamalar, Trump’ın Amerikan tarihindeki askeri başarıları vurgulama ve kutlama konusunda kararlı olduğunu gösteriyor.
Trump’ın bu açıklamaları, özellikle siyasi yelpazenin farklı kesimlerinden olmak üzere birçok kişiden tepki aldı. Bazı tarihçiler ve siyasi analistler, Trump’ın tarihsel olayları basitleştirdiği ve Amerikan milliyetçiliğini abarttığı yönünde eleştirilerde bulundular. Ayrıca, II. Dünya Savaşı’nın karmaşıklığı ve Müttefik güçlerin ortak çabaları göz önüne alındığında, tek bir ülkenin zaferi sahiplenmesinin uygun olmadığı vurgulandı.
Trump’ın "II. Dünya Savaşı Zafer Günü" ilanının, Amerika Birleşik Devletleri’nde nasıl bir etki yaratacağı henüz belirsiz. Ancak, bu kararın, hem ülke içinde hem de uluslararası arenada tartışmalara yol açacağı ve Amerika’nın tarih anlayışı ve dış politikası üzerindeki etkileri hakkında soruları gündeme getireceği açık. Trump’ın bu hamlesi, özellikle yaklaşan seçimler öncesinde siyasi bir mesaj olarak da değerlendiriliyor. Trump’ın seçmen tabanını harekete geçirmek ve milliyetçi duyguları canlandırmak amacıyla bu tür açıklamalar yaptığı düşünülüyor.
Sonuç olarak, Trump’ın "II. Dünya Savaşı Zafer Günü" ilanı, hem tarihsel bir olay hem de siyasi bir mesaj olarak değerlendirilmesi gereken karmaşık bir konu. Bu kararın, Amerika’nın II. Dünya Savaşı’ndaki rolüne bakış açısını nasıl etkileyeceği ve uluslararası ilişkileri nasıl şekillendireceği zamanla ortaya çıkacak. Ancak, şimdiden, bu kararın tartışmaları alevlendirdiği ve Amerikan toplumunda derin ayrılıkları ortaya çıkardığı söylenebilir.
