Tükenmiş Sanılan "Dinozor Balığı" Coelacanth, Endonezya Sularında Nadir Bir Fotoğraf Çekimiyle Görüntülendi

Bilim dünyası, 70 milyon yıl önce tükendiği düşünülen, gizemli su altı canlısı Coelacanth’ın (Sölakant) yeniden ortaya çıkışıyla büyük bir heyecan yaşıyor. "Dinozor balığı" olarak da bilinen bu antik tür, Ekim 2024’te Endonezya’nın doğusundaki Maluku Adaları’nda, dalgıçlar tarafından gerçekleştirilen nadir bir fotoğraf çekimi sırasında görüntülendi. Bu keşif, coelacanth’ın doğal yaşam alanında yetişkin bir bireyin ilk kez dalgıçlar tarafından fotoğraflanması açısından büyük önem taşıyor.

Araştırma sonuçları, 23 Nisan’da Nature dergisinde yayımlanan bir makale ile bilim dünyasına duyuruldu. Makalede, bu önemli keşfin, coelacanth’ın biyocoğrafyası ve ekolojisi hakkındaki anlayışımızı derinleştirdiği, aynı zamanda bu hassas türün doğal davranışları hakkında da yeni bilgiler sağladığı belirtiliyor.

Araştırmacılar, deniz tabanının 410 metreden daha derin noktalarına ulaşmak için özel ekipmanlar kullandı. Rebreather (yeniden solunum cihazı) ve trimix (üç gaz karışımı) solunum gazları gibi gelişmiş teknolojiler sayesinde, bu derinliklerde uzun süre kalmaları mümkün oldu. Ekip, ilk dalışta balığı beş dakika, ikinci dalışta ise sekiz dakika boyunca gözlemleyebildi. Dalgıçlar, ertesi gün tekrar dalış yaparak bu nadir canlıya bir kez daha tanık oldular.

Bu son gözlemler, coelacanth’ın alışılmadık davranışlarını da ortaya koydu. Daha önceki bilgiler, bu türün genellikle mağaralarda veya kaya çıkıntılarının altında saklandığı yönündeydi. Ancak, son keşifte coelacanth’ın açık sularda, doğrudan güneş ışığına maruz kaldığı görüldü. Bu durum, türün davranışları hakkındaki mevcut bilgilerin yeniden değerlendirilmesine yol açabilir.

Araştırmacılar, Endonezya coelacanth’ının derin resiflerde yaşaması nedeniyle araştırmasının oldukça zor olduğunu belirtiyor. Daha önceki tüm gözlemler, denizaltılar veya uzaktan kumandalı araçlar aracılığıyla yapılmıştı. Bu nedenle, dalgıçlar tarafından gerçekleştirilen bu son fotoğraf çekimi, türün doğal yaşam alanındaki davranışlarını doğrudan gözlemleme fırsatı sunması açısından eşsiz bir öneme sahip.

Ayrıca, Maluku Adaları’nda yeni bir coelacanth popülasyonunun keşfedilmesi, türün korunması için büyük bir umut ışığı olabilir. Conservation International Asia-Pacific saha bölümünün Başkan Yardımcısı Dr. Mark Erdmann, bir YouTube videosunda coelacanth’ların "amiral gemisi türleri" olduğunu vurgulayarak, bu keşfin uluslararası düzeyde büyük bir ilgi uyandıracağını ve bu sayede türün korunması için daha fazla çaba gösterileceğini ifade etti.

Coelacanth’lar, omurgalı deniz canlılarıdır ve "yaşayan fosiller" veya "dinozor balıkları" olarak da bilinirler. Kökenleri 400 milyon yıl öncesine, yani dinozorlardan bile daha eski bir döneme dayanır. Günümüzde iki türü bulunmaktadır: Mozambik Kanalı’na özgü Batı Hint Okyanusu Coelacanth’ı (Latimeria chalumnae) ve Endonezya’da Sulawesi ve Batı Yeni Gine açıklarında bulunan Sulawesi Coelacanth’ı (L. menadoensis).

Sulawesi Coelacanth’ı, ilk olarak 1997 yılında Arnaz ve Mark Erdmann tarafından Endonezya’nın Kuzey Sulawesi bölgesindeki bir balık pazarında keşfedildi. 1999 yılında ise, Batı Hint Okyanusu’na özgü Coelacanth’tan (Latimeria chalumnae) ayrı, yeni bir tür olarak kabul edildi.

Araştırma makalesinde, yazarların bilgisi dahilinde, Maluku Takımadaları’nda daha önce herhangi bir coelacanth gözlemi bildirilmediği belirtiliyor. Bu nedenle, Maluku Adaları’ndaki son gözlemler, coelacanth’ların Endonezya’daki ekolojisi ve dağılımı hakkında önemli bilgiler sunuyor.

Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’ne göre coelacanth’lar hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak mümkün. Bu müzede, coelacanth’ların evrimi, anatomisi ve ekolojisi hakkında detaylı bilgilere yer veriliyor.

Bu önemli keşif, bilim dünyasının coelacanth’lar hakkındaki bilgilerini önemli ölçüde artırırken, aynı zamanda bu nadir türün korunması için de yeni fırsatlar sunuyor. Maluku Adaları’ndaki yeni popülasyonun keşfi, coelacanth’ların geleceği için umut verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.