Berlinale Etkinliğinde "Filistinlilere Karşı Soykırım" Konuşması İnceleniyor
Berlinale Film Festivali’nin bir etkinliğinde, Filistinlilere karşı soykırım iddialarının dile getirilmesinin ardından, Landeskriminalamt’ın Politische Devlet Güvenlik Bürosu soruşturma başlattı. Bir Berlin polisi sözcüsü, olayın incelendiğini belirtti. Politische Devlet Güvenlik Bürosu, siyasi suçlarla ilgilenmektedir. Olay, daha önce çeşitli medya kuruluşları tarafından da haberleştirilmişti.
Çinli yönetmen Jun Li, geçen cumartesi akşamı Urania eğitim kurumunda, Queerpanorama filminde rol alan İranlı aktör Erfan Shekarriz’in bir konuşmasını okudu. Bir Berlinale sözcüsünün belirttiğine göre bu film, cumartesi günü festival programı kapsamında gösterildi. Konuşmanın bir video kaydı sosyal medyada yayıldı.
Konuşmada, İsrail’in acımasız yerleşimci-sömürgeci devletinin altında milyonlarca Filistinlinin boğulduğu belirtildi. Alman hükümeti ve Berlinale de dahil olmak üzere kültürel kurumlarının apartheid, soykırım ve Filistin halkının acımasızca yok edilmesine katkı sağladığı iddia edildi. Yönetmen konuşmasını tartışmalı Filistin yanlısı "Nehirden denize, Filistin özgür olacak" sloganıyla bitirdi.
Salondan gelen tepkiler arasında konuşmayı destekleyenlerin yanı sıra eleştiren sesler de vardı. Film festivalinin yönetmeni Tricia Tuttle, Berlinale’nin olayı kınadığını ifade etti. "Konuklarımızı, hangi siyasi açıklamaların özellikle hassas olduğu ve hangilerinin cezai yaptırıma tabi olabileceği konusunda önceden uyardık."
Tartışmanın Arka Planı
Filistin meselesi, Berlinale Film Festivali’nde uzun yıllardır tartışılan bir konu olmuştur. Festival, Filistinli film yapımcılarını ve onların çalışmalarını desteklemekte ve Filistin sorununu gündeme getirmekte önemli bir rol oynamaktadır. Ancak festival aynı zamanda, İsrail’in politikalarının eleştirisinin sınırlarını aşan konuşmalar yaptıkları gerekçesiyle bazı Filistin yanlısı film yapımcılarını da eleştirmişti.
2018’de Berlinale, Filistinli film yapımcısı Annemarie Jacir’in "Wajib" filmiyle ilgili bir ödül töreni sırasında, İsrailli askeri yetkilileri selamlayan bir grup Filistinli aktivistin sahneye çıkmasını kınadı. Festival, aktivistlerin gösterisinin "saygısızlık ve provokasyon" olduğunu ve "konuşma özgürlüğünü" ihlal ettiğini belirtti.
Siyasi Konuşmaların Sınırları
Almanya’da, siyasi konuşmalara ilişkin katı yasalar bulunmaktadır. Bu yasalar, nefreti kışkırtmayı veya şiddeti teşvik etmeyi amaçlayan konuşmaları yasaklamaktadır. Alman Ceza Kanunu’nun 130. maddesi, "halkı kışkırtan" veya "kamusal barışı bozan" konuşmaları cezai yaptırıma tabi tutmaktadır.
Berlinale’nin kuralları da, festival etkinliklerinde siyasi konuşmaların yapılmasını kısıtlamaktadır. Festivalin yönetmeliğinde, "siyasi amaçlı propaganda, dinsel tartışmalar, saldırgan dil kullanımı veya şiddeti teşvik eden söylemlerin" etkinliklerde kabul edilmeyeceği belirtilmektedir.
Sınırların nerede çizileceği konusunda devam eden bir tartışma bulunmaktadır. Bazı eleştirmenler, Berlinale’nin siyasi konuşmaları yasaklama konusunda fazla katı davrandığını, bazıları ise festivalin halkı kışkırtma veya şiddeti teşvik etme riski taşıyan konuşmalara izin vermemesi gerektiğini savunmaktadır.
Sonuç
Filistinlilere karşı soykırım iddialarının dile getirildiği Berlinale etkinliğinin soruşturulması, Almanya’daki siyasi konuşmaların sınırlarına ilişkin tartışmayı yeniden gündeme getirdi. Berlinale Film Festivali, Filistin sorununu gündeme getirmeye ve Filistinli film yapımcılarını desteklemeye devam ederken, festival aynı zamanda siyasi konuşmaların kabul edilebilir sınırlarını da göz önünde bulundurmak zorundadır. Soruşturmanın sonuçları, festivalin gelecekteki etkinliklerde siyasi konuşmalara ilişkin politikalarını nasıl şekillendireceği konusunda ipuçları sağlayacaktır.
