"Rust" Filmi: Bir Trajedinin Ortasında Sanat ve Ahlak Arasında Kalan Bir Yapım

Alec Baldwin’in başrolünde olduğu ve trajik bir olayla gölgelenen "Rust" filmi, 2 Mayıs’ta sinemalarda ve dijital platformlarda gösterime giriyor. Bu durum, izleyicilerde karmaşık duygular uyandırıyor ve filmi izlemenin etik olup olmadığı sorusunu gündeme getiriyor.

21 Ekim 2021’de New Mexico’daki çekimler sırasında, Baldwin’in kullandığı silahtan çıkan gerçek bir mermi, 42 yaşındaki görüntü yönetmeni Halyna Hutchins’in ölümüne ve yönetmen Joel Souza’nın yaralanmasına neden olmuştu. Bu olay, filmi ve dolayısıyla izleyicileri derin bir ahlaki sorgulamaya itiyor.

Bazı kişiler için bu filmi izlemek, korkunç bir olaydan beslenen ve mahremiyeti ihlal eden bir davranış olarak algılanabilir. Olayın yaşandığı sahne filmin son halinde yer almasa bile, trajedinin varlığı filmi izleme eylemini rahatsız edici hale getirebilir. Bu kişiler, filmi izlemenin Hutchins’in anısına saygısızlık olabileceğini ve kazadan kâr elde etme girişimi olarak görülebileceğini savunabilirler.

Ancak, Hutchins’in meslektaşları ve ailesi de dahil olmak üzere bazıları için filmi desteklemek, hayatını kaybeden bir eş, anne ve arkadaşın son sanatsal çabasına saygı göstermenin bir yolu olarak görülüyor. Yönetmen Joel Souza, USA TODAY’e yaptığı açıklamada, "Halyna’nın ailesi, sanatının onun için ne kadar önemli olduğunu, onunla nasıl yaşadığını ve nefes aldığını biliyordu ve bunun yok olmasını istemediler" dedi.

Souza, "Rust"ın Hutchins’in sinematik çalışmalarının zirvesini temsil ettiğini ve ölümcül olaydan sonra filmde çalışan herkese bu duyguyu aktarmak için her türlü çabanın gösterildiğini ekledi. Hutchins’in annesinin, kızının filminin tamamlanmasını ve izlenmesini ne kadar çok istediğinden bahsettiğini belirten Souza, Hutchins’in eşi Matthew’nun da bu konuda düşüncelerini duymak isteyen yapım ekibiyle konuşmaya istekli olduğunu söyledi.

Matthew Hutchins, 2023’te yaptığı açıklamada, yapımcıların ve eğlence camiasının Halyna’nın son eserine saygı göstermek için bir araya gelmesinden dolayı minnettar olduğunu ifade etmişti. Olayın ardından başlatılan çok sayıda hukuk davası devam ederken, Hutchins 2023’te Montana’da çekimler yeniden başladığında "Rust"ın baş yapımcısı olarak görevlendirilmişti.

Filme yakın bir kaynak, geçtiğimiz sonbaharda NPR’ye yaptığı açıklamada, Hutchins ile Baldwin arasında varılan haksız ölüm davası anlaşmasının bir parçası olarak orijinal yapımcıların hiçbirinin kardan pay almayacağını belirtmişti. Baldwin’e yönelik ceza davaları ise geçen yıl yasal bir teknik nedenden dolayı düşürülmüştü.

Hutchins’in uzun süredir arkadaşı ve Hulu’nun "Last Take: Rust and the Story of Halyna" belgeselinin yönetmeni Rachel Mason, "Rust"ı izleyenlerin arkadaşına yardım edeceğini yineliyor. USA TODAY’e konuşan Mason, "Filmi izleyerek, aileyi destekliyorsunuz. Filmden elde edilen para onlara gidiyor" dedi.

Çekimler yeniden başladığında "Rust"ı tamamlamak için geri dönenler için, "birçoğu travma sonrası stres bozukluğundan muzdaripti, ancak orada olarak onun için bir şeyler yapabileceklerini öğrendiler" diyor Mason.

Belgeselci Mason, filmi hazırlarken Hutchins’in birçok Western türündeki görüntüsünü izlemiş. Sahneleri nefes kesici olarak tanımlıyor. "Halyna seçiciydi, çok az film çekti ve ‘Rust’ta zirve seviyesinde çalışıyordu" diyor Mason ve ekliyor: "Western’lerden hiç hoşlanmam, ama bu film birçok yönden olağanüstü."

Mason, "tozun manzara boyunca yayıldığı çarpıcı geniş açılar, atların tam da olması gerektiği gibi oyalandığı sahneler" olarak tanımlıyor. "Joel (Souza), Halyna’nın sanatı için yer açtı" dedi.

Sıkı güvenlik gereksinimlerine rağmen, Hollywood setlerinde oyuncu ve ekip üyeleri arasında kazalar ve ölümler yaşanabiliyor. Genellikle bu durumlarda, nihai proje sonunda yayınlanıyor.

1982’de aktör Vic Morrow ve iki çocuk oyuncu, "Alacakaranlık Kuşağı" filminin setinde, çekimler sırasında bir helikopterin düşmesi sonucu hayatlarını kaybetmişti. Bir dizi davaya rağmen yapım devam etmişti.

1993’te, efsanevi dövüş sanatçısı Bruce Lee’nin oğlu olan aktör Brandon Lee, "The Crow"un setinde, içi boş mermilerle dolu bir silahın Lee’ye ölümcül iç yaralanmalara neden olacak kadar kuvvetli bir şekilde çarpması sonucu hayatını kaybetmişti. Film, özel efektler ve bir dublör kullanılarak tamamlanmış ve Lee’nin en önemli başarısı olarak kalmıştır.

Birçok büyük bütçeli yapım örneğinde, finansal kaygılar devam etme kararını yönlendirebilir. Ancak "Rust", trajediye katkıda bulunan setteki gevşek güvenliğe yol açtığı iddia edilen nispeten düşük bütçeli bir yapımdı. Baldwin, hukuk davalarını çözmüş olsa da, "Rust" silah sorumlusu Hannah Guitierrez-Reed, sette canlı mermilerin bulunmasından sorumlu tutulduğu için 18 ay hapis cezasına çarptırıldı.

Baldwin, Hutchins’in ölümünden sonra filmi rafa kaldırabilirdi, ancak yapımı sürdürme kararının büyük ölçüde ailesinin hem duygusal hem de finansal nedenlerle projeyi tamamlanmış olarak görme arzusundan kaynaklandığı görülüyor.

Baldwin, "Rust"ın yıldızı ve yapımcısı olarak çekimlere devam etmeyi neden seçtiği konusunda yorum yapmadı. Oyuncunun temsilcisi Matt DelPiano, USA TODAY’e gönderdiği bir e-postada, şu anda TLC reality dizisi "The Baldwins"de rol alan Baldwin’in "Rust"ın yayınlanması hakkında yorum yapmayacağını belirtti.

"Rust"ın yönetmenlik koltuğuna geri dönme kararı, her gün trajediyi hatırlayan Souza için zordu. Hutchins’i öldüren mermi aynı zamanda Souza’yı da yaralamış ve omzundan sakatlanmasına neden olmuştu. Geçtiğimiz yaz Vanity Fair’e verdiği röportajda, "Beni mahvetti" demişti.

Ancak "Rust"a geri dönerek, biraz huzur ve çokça amaç buldu.

Souza, USA TODAY’e "Halyna her gün aklımdaydı" diye yazdı. "Oradaki herkesle bunu hissedebiliyordunuz. Bunu ne kadar ciddiye aldıklarını ve orada olmanın onlar için ne anlama geldiğini." Souza, "Benim için, neden geri dönmeye karar verdiğimi, yani arkadaşımı onurlandırmak ve birlikte başladığımızı bitirmek için geri döndüğümü insanlara açıkça belirtmenin her zaman önemli olduğunu düşündüm" dedi.