ABD’nin Grönland İstihbaratı ve Danimarka’nın Tepkisi
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen Cuma günü yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın Arktik adayı satın alma önerisini yinelemesinin ardından, ABD’nin Grönland hakkında istihbarat topladığına dair çıkan haberlere yanıt olarak, "Bir müttefike karşı casusluk yapılamaz" dedi.
Frederiksen, Associated Press’e verdiği demeçte, "Kuzey Avrupa’da savunma, caydırıcılık ve güvenlik konusundaki işbirliği giderek daha önemli hale geliyor. Elbette, bir müttefike karşı casusluk yapamazsınız" ifadelerini kullandı.
Frederiksen’in bu yorumları, Danimarka ve Grönland’ın, Trump’ın özerk Danimarka topraklarını satın alma arzusuna karşı çıktığı ve adanın satılık olmadığını vurguladığı bir dönemde geldi. Trump ise, Danimarka’nın bir NATO müttefiki olmasına rağmen, adayı askeri güç kullanarak alma ihtimalini göz ardı etmedi.
Grönland Başbakanı Jens-Frederik Nielsen de adanın satın alınamayacağını ve ABD’nin saygısız davrandığını belirtti.
Trump, NBC News’in "Meet the Press" programına verdiği röportajda, "Bunu göz ardı etmiyorum. Yapacağımı söylemiyorum, ancak hiçbir şeyi göz ardı etmiyorum. Grönland’a çok ihtiyacımız var. Grönland çok az sayıda insandan oluşuyor, onlara bakacağız ve değer vereceğiz, ama buna uluslararası güvenlik için ihtiyacımız var" dedi.
Danimarka başbakanının açıklaması, Danimarka’nın ABD’deki en üst düzey diplomatını, ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard’ın emriyle üst düzey yetkililerin istihbarat kurumlarına Grönland’ın bağımsızlık hareketi ve ABD’nin adadaki kaynak çıkarma konusundaki görüşleri hakkında bilgi toplama talimatı verdiği yönündeki Wall Street Journal haberine açıklama istemek üzere çağırmasının ardından geldi.
ABD’nin Kopenhag Büyükelçiliği geçici maslahatgüzarı Jennifer Hall Godfrey, Danimarkalı diplomat Jeppe Tranholm-Mikkelsen ile Danimarka Dışişleri Bakanlığı’nda bir araya geldi, ancak görüşmenin detayları açıklanmadı.
Grönland Başbakanı Jens-Frederik Nielsen, Grönland gazetesi Sermitsiaq’a yaptığı açıklamada, ABD casusluğuna dair haberlerin kabul edilemez ve saygısızca olduğunu söyledi.
Nielsen, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, Grönland’ın "asla herhangi biri tarafından satın alınabilecek bir mülk parçası olmayacağını" ve "Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen görüşmelerin saygılı olmadığını" belirtmişti.
Trump’ın Grönland ve Kanada’yı 51. Eyalet Yapma Şakası Olmadığı Açıklaması
FOX News APPGabbard’ın ofisi, Wall Street Journal’ın haberine yanıt olarak, istihbarat topluluğundaki sızıntılar nedeniyle ABD Adalet Bakanlığı’na üç "cezai" ihbarda bulunduğunu açıkladı. Haberde, konuya aşina iki kaynağa atıfta bulunulmuştu.
Gabbard yaptığı açıklamada, "Wall Street Journal, Başkanı baltalamaya çalışan, sınıflandırılmış bilgileri siyasallaştırarak ve sızdırarak ‘derin devlet’ aktörlerine yardım etmekten utanmalıdır. Yasaları çiğniyorlar ve ulusumuzun güvenliğini ve demokrasisini baltalıyorlar. Sınıflandırılmış bilgileri sızdıranlar bulunacak ve yasaların izin verdiği ölçüde sorumlu tutulacaktır" dedi.
Associated Press bu rapora katkıda bulundu.
Olayın Derinlemesine Analizi
Bu olay, ABD ve Danimarka arasındaki ilişkilerde gerginliğe neden olmuştur. Özellikle, Trump’ın Grönland’ı satın alma fikri ve adayı askeri güçle alma ihtimalini göz ardı etmemesi, Danimarka ve Grönland’da büyük tepkilere yol açmıştır.
Danimarka’nın, ABD’yi Grönland hakkında istihbarat toplamakla suçlaması, iki NATO müttefiki arasındaki güven sorununu ortaya koymaktadır. Bu durum, Kuzey Avrupa’da güvenlik ve savunma işbirliğinin önemi göz önüne alındığında, daha da endişe vericidir.
Gabbard’ın ofisinin istihbarat topluluğundaki sızıntılarla ilgili "cezai" ihbarda bulunması, olayın siyasi boyutunu da göstermektedir. Bu durum, ABD içindeki derin devlet tartışmalarını ve istihbarat topluluğunun siyasallaşmasıyla ilgili endişeleri de gündeme getirmektedir.
Uluslararası Yansımalar
Bu olay, uluslararası alanda da yankı bulmuştur. Özellikle, Arktik bölgesindeki güç dengeleri ve kaynaklara erişim konuları, bu olayla birlikte daha da önem kazanmıştır.
Grönland’ın bağımsızlık hareketi ve ABD’nin adadaki kaynak çıkarma konusundaki görüşleri hakkında istihbarat toplanması, ABD’nin Arktik bölgesindeki çıkarlarını koruma ve bu bölgedeki etkisini artırma stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilebilir.
Bu durum, diğer Arktik ülkeleri olan Rusya, Kanada ve Norveç’in de bölgedeki politikalarını ve stratejilerini gözden geçirmesine neden olabilir.
Sonuç
ABD’nin Grönland hakkında istihbarat topladığına dair çıkan haberler, ABD-Danimarka ilişkilerinde gerginliğe neden olmuş ve uluslararası alanda Arktik bölgesindeki güç dengeleri ve kaynaklara erişim konularını gündeme getirmiştir. Bu olay, istihbarat topluluğunun siyasallaşması ve derin devlet tartışmaları gibi iç siyasi meseleleri de tetiklemiştir.
Bu gelişmeler, Arktik bölgesindeki güvenlik ve işbirliği açısından önemli sonuçlar doğurabilir ve uluslararası ilişkilerde yeni dinamiklerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
