Trump Yönetiminin Çevre ve İklim Değişikliği Bütçesinde Devasa Kesintiler: Tartışmalar ve Olası Etkiler

ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi tarafından Mayıs ayı başlarında açıklanan ve çevre koruma, iklim değişikliği, hava durumu ve doğal kaynakların korunması gibi alanlara ayrılan bütçede önerilen kesintiler, ülke genelinde büyük bir tartışma başlattı. Toplamda 32 milyar doları aşan bu kesintiler, hava durumunu izleyen, okyanusları ve atmosferi inceleyen, doğal ve tarihi kaynakları, parkları ve koruma alanlarını korumakla görevli kuruluşları hedef alıyor.

Bu kesintiler, Trump yönetiminin federal bütçeyi küçültme hedefi doğrultusunda atılan adımların bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Ancak, bu durum Demokratlar, eski federal bilim insanları ve çeşitli savunuculuk grupları tarafından sert bir şekilde eleştiriliyor. Eleştirmenler, bu kesintilerin ülkenin iklim değişikliğiyle mücadele çabalarını geriye götüreceğini, çevre uydu programlarını diğer ülkelerin gerisinde bırakacağını, kirlilik ve zararlı emisyonlarda artışa yol açacağını savunuyor.

Kesintilerin Ayrıntıları ve Hedeflenen Alanlar

Trump yönetiminin bütçe önerisi, özellikle Çevre Koruma Ajansı’nı (EPA) hedef alıyor. EPA’nın bütçesinde %54,5 oranında bir kesinti öngörülüyor. Bu, ajanın bütçesinin Ronald Reagan’ın başkanlık yaptığı dönemdeki seviyelere düşmesi anlamına geliyor. Diğer çevreyle ilgili harcamalarda ise %15 ila %55 arasında değişen oranlarda kesintiler planlanıyor.

İçişleri Bakanlığı’nın bütçesi de önemli ölçüde azaltılacak. Bu bakanlık, Ulusal Park Hizmeti, Balık ve Vahşi Yaşam Hizmeti ve Jeolojik Araştırma Merkezi gibi kurumları bünyesinde barındırıyor. Bütçede yaklaşık üçte birlik bir kesinti öngörülüyor ve bakanlığın bütçesi 17 milyar dolardan 12 milyar dolara düşecek. Ulusal parkların bütçesinde ise 1 milyar dolardan fazla bir kesinti yapılması planlanıyor. Bu, parkların bütçesinde %25’lik bir azalma anlamına geliyor. Ayrıca, bütçe, daha az ziyaret edilen 433 parkın birçoğunun eyaletlere devredilmesini öngörüyor.

ABD Jeolojik Araştırma Merkezi’nde ise iklim değişikliği gibi "sosyal gündemlere" odaklanan üniversite hibeleri ve programları için ayrılan 564 milyon dolarlık fon ortadan kaldırılacak. Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nin (NOAA) korunan deniz türlerini denetleyen ofisi, Balık ve Vahşi Yaşam Hizmeti’ndeki benzer işlevleri yerine getiren bir ofisle birleştirilecek. NOAA’daki "iklim odaklı" araştırma, veri ve hibe programlarının birçoğu sona erdirilecek ve bütçede 1,3 milyar dolarlık bir azalma sağlanacak.

Enerji Bakanlığı’nın bütçesinde de önemli kesintiler yapılması planlanıyor. Yenilenebilir enerji kaynakları için ayrılan 15 milyar dolardan fazla fon iptal edilecek. Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Ofisi’nin bütçesinden 2,5 milyar dolardan fazla kesinti yapılacak. Ayrıca, atık temizleme çalışmalarını denetleyen çevre yönetimi programının bütçesinden 389 milyon dolar kesilecek. NASA’nın Dünya bilimi ve iklim değişikliğiyle ilgili programlarında ise %24,3 oranında bir kesinti öngörülüyor.

Yönetimin Savunması ve Eleştirilere Cevap

Beyaz Saray, genel bütçenin "vergi mükelleflerine askeri olmayan kurumlarda 163 milyar dolarlık israf harcamalarından tasarruf sağlayacağını ve savunma ve sınır güvenliği için tarihi artışlar sağlayacağını" belirtiyor. Başkanın destekçileri, ülkenin borcunu ödeyebilmesi için bu tür kesintilerin yapılması gerektiğini savunuyor.

Heritage Foundation’daki Enerji, İklim ve Çevre Merkezi Direktörü Diana Furchtgott-Roth, "36 trilyon dolarlık ulusal borcumuz ve 2 trilyon dolarlık açığımız var. Bu şeylere para harcamamalıyız" diyor. Furchtgott-Roth, Trump’ın Sosyal Güvenlik ve Medicare’i keserek bütçeyi dengeleyebileceğini, ancak başkanın kampanya sırasında bu programları kesmeyeceğine söz verdiğini belirtiyor.

Savunuculuk Gruplarının Tepkileri ve Olası Sonuçlar

Çeşitli çevre ve doğa koruma savunucuları, başkanın bütçesinin gelecek yıllar için yıkıcı etkileri olabileceğini ve federal harcamaları azaltmanın daha iyi yolları olduğunu savunuyor. Defenders of Wildlife’ın hükümet ilişkileri başkan yardımcısı Robert Dewey, "Trump yönetimi, verimlilik adına programları ve personeli azaltarak vahim bir hata yapıyor ve tehlike altındaki türleri ve yaşam alanlarını korumakla görevli kurumlara felaket bir darbe vuruyor" diyor.

Senato’daki Demokratlar da bütçe kesintilerine karşı çıkacaklarını belirtiyorlar. Senatör Sheldon Whitehouse, "Trump’ın fosil yakıt mega bağışçıları tarafından satın alınan ve ödenen bütçesi, yağmacılar ve kirleticiler dışında herkes için tam bir felaket olur" diyor. Whitehouse, EPA bütçesindeki kesintilerle birlikte, "en tehlikeli endüstrilerin havamıza kansere neden olan kirlilik ve sera gazları yaymasına izin verileceğini ve sigortadan markete kadar her şeyde iklim enflasyonunu şiddetlendireceğini" savunuyor.

Bütçe kesintilerinin, çevre koruma çabalarını sekteye uğratması, iklim değişikliğiyle mücadeleyi zorlaştırması, kirliliğin artmasına neden olması ve doğal kaynakların korunmasını tehlikeye atması gibi birçok olumsuz sonucu olabileceği belirtiliyor. Ayrıca, kesintilerin bilimsel araştırmaları ve veri toplamayı engellemesi, gelecekteki çevresel sorunları öngörmeyi ve bunlara müdahale etmeyi zorlaştırabileceği vurgulanıyor.

Bütçe Süreci ve Gelecek Beklentileri

Trump yönetiminin bütçe önerisi, henüz nihai bir karar değil. Kongre’nin de bütçe üzerinde değişiklik yapma yetkisi bulunuyor. Bu nedenle, bütçe süreci boyunca çeşitli pazarlıklar ve değişiklikler yaşanması bekleniyor. Demokratların ve çevre savunucularının bütçe kesintilerine karşı çıkması ve Kongre’deki müzakerelerde bu kesintilerin azaltılması veya tamamen ortadan kaldırılması için çaba göstermesi bekleniyor. Ancak, Trump yönetiminin çoğunluğu elinde bulundurduğu Kongre’de bu çabaların ne kadar başarılı olacağı belirsizliğini koruyor.

Sonuç olarak, Trump yönetiminin çevre ve iklim değişikliği bütçesinde önerdiği kesintiler, ABD’de büyük bir tartışma ve endişe yaratmış durumda. Bütçe sürecinin nasıl ilerleyeceği ve bu kesintilerin nihai olarak uygulanıp uygulanmayacağı, önümüzdeki aylarda yakından takip edilecek. Ancak, bu kesintilerin çevre koruma çabaları, iklim değişikliğiyle mücadele ve doğal kaynakların korunması üzerinde önemli olumsuz etkileri olabileceği şimdiden öngörülebiliyor.