ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Perşembe günü yaptığı açıklamada, Hindistan ve Pakistan’ın gerilimi düşürmesi gerektiğini, ancak ABD’nin nükleer silahlı bu Asyalı komşuları kontrol edemeyeceğini ve aralarındaki bir savaşın "bizi ilgilendirmeyeceğini" söyledi. Vance, Fox News’te Martha MacCallum’un sunduğu "The Story" programında yaptığı röportajda, "Bu işin mümkün olan en kısa sürede yatışmasını istiyoruz. Ancak bu ülkeleri kontrol edemiyoruz" dedi.
"Yapabileceğimiz şey, bu insanları gerilimi biraz düşürmeye teşvik etmek. Ancak temelde bizi ilgilendirmeyen ve Amerika’nın kontrol etme yeteneğiyle hiçbir ilgisi olmayan bir savaşın ortasına girmeyeceğiz" diye ekledi.
Hindistan, Çin’in yükselen etkisine karşı koymayı amaçlayan Washington için önemli bir ortak. Pakistan ise, Washington’un 2021’de komşu Afganistan’dan çekilmesinden sonra azalan önemine rağmen ABD müttefiki olmaya devam ediyor.
Analistler ve bazı eski yetkililer, ABD’nin Rusya’nın Ukrayna’daki savaşında ve İsrail’in Gazze’deki savaşında diplomatik hedeflere ulaşmak için gösterdiği çabaların, Washington’ın Hindistan ve Pakistan’ı gerginliklerinin ilk günlerinde kendi başlarına bırakmasına neden olabileceğini, ABD hükümetinden çok fazla doğrudan baskı gelmeyebileceğini belirtiyor.
Pakistan ve Hindistan, birbirlerini insansız hava aracı saldırıları düzenlemekle suçladı. İslamabad savunma bakanı, büyük çatışmaların ikinci gününde, daha fazla misillemenin "giderek kesinleştiğini" söyledi. İki günlük çatışmalarda yaklaşık kırk kişi öldü.
Hindistan-Pakistan rekabetindeki son tırmanış, 22 Nisan’da İslamcı militanların Hindistan yönetimindeki Keşmir’de 26 kişiyi öldürmesiyle başladı. Yeni Delhi saldırıdan İslamabad’ı sorumlu tuttu. İslamabad ise suçlamaları reddetti ve tarafsız bir soruşturma çağrısında bulundu.
Vance Perşembe günü yaptığı açıklamada, "Umut ve beklentimiz, bu durumun daha geniş bir bölgesel savaşa veya Allah korusun, bir nükleer çatışmaya dönüşmemesi" dedi.
Washington, son günlerde her iki ülkeyle de düzenli görüşmeler yaptı. Perşembe günü Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Pakistan başbakanı ve Hindistan dışişleri bakanıyla görüşerek onları gerilimi düşürmeye ve doğrudan diyalog kurmaya çağırdı.
ABD Başkanı Donald Trump, artan gerilimi "utanç verici" olarak nitelendirdi. Çarşamba günü, iki ülkenin "misillemeden sonra" şimdi duracağını umduğunu söyledi. Dışişleri Bakanlığı, her iki ülkeyi de Washington’ın "sorumlu bir çözüm" olarak adlandırdığı şeye doğru çalışmaya çağırdı.
Analizin Derinliği
JD Vance’in açıklamaları, ABD’nin dış politika önceliklerinde önemli bir değişime işaret ediyor. Geleneksel olarak, ABD, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerginlikleri yatıştırmak ve bölgede istikrarı sağlamak için arabulucu rolü oynamaya çalışmıştır. Ancak Vance’in "bizi ilgilendirmeyen" ifadesi, ABD’nin bu konudaki angajmanını azaltmaya istekli olduğunu gösteriyor.
Bu yaklaşımın birkaç nedeni olabilir. İlk olarak, ABD’nin Ukrayna ve Gazze gibi diğer küresel krizlere odaklanması, Hindistan ve Pakistan’a daha az kaynak ayırmasına neden olabilir. İkincisi, ABD, Hindistan’ı Çin’e karşı bir denge unsuru olarak görüyor ve Pakistan’la olan ilişkilerinin azalması, Hindistan’la olan stratejik ortaklığını güçlendirebilir. Üçüncüsü, ABD, Hindistan ve Pakistan’ın nükleer silahlara sahip olması nedeniyle, aralarındaki bir çatışmaya doğrudan müdahale etmenin riskli olduğuna inanıyor olabilir.
Analistlerin de belirttiği gibi, ABD’nin Ukrayna ve Gazze’deki angajmanı, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerginliklere yeterince odaklanmamasına neden olabilir. Bu durum, her iki ülkenin de kendi başlarına hareket etme olasılığını artırabilir ve bölgesel istikrarsızlığa yol açabilir.
Gerilimlerin Arka Planı
Hindistan ve Pakistan arasındaki gerginliklerin kökleri, 1947’deki bölünmeye kadar uzanıyor. Keşmir bölgesi, her iki ülke arasında uzun süredir devam eden bir anlaşmazlık kaynağı olmuştur. Her iki ülke de Keşmir’in tamamı üzerinde hak iddia ediyor ve bölgede sık sık çatışmalar yaşanıyor.
Son tırmanış, İslamcı militanların Hindistan yönetimindeki Keşmir’de 26 kişiyi öldürmesiyle başladı. Hindistan, saldırıdan Pakistan’ı sorumlu tuttu. Pakistan ise suçlamaları reddetti ve tarafsız bir soruşturma çağrısında bulundu. Her iki ülke de birbirlerini insansız hava aracı saldırıları düzenlemekle suçladı ve misilleme tehditlerinde bulundu.
Gelecek Senaryolar
Hindistan ve Pakistan arasındaki gerginliğin nasıl sonuçlanacağını tahmin etmek zor. Ancak, birkaç olası senaryo mevcut:
- Gerilimin düşmesi: Her iki ülke de diyalog kurarak ve gerilimi düşürücü adımlar atarak çatışmayı önleyebilir. Uluslararası toplumun arabuluculuğu da bu süreci kolaylaştırabilir.
- Sınırlı çatışma: Her iki ülke arasında sınırlı bir çatışma yaşanabilir. Ancak, çatışmanın tırmanmasını önlemek için uluslararası toplumun müdahalesi gerekebilir.
- Bölgesel savaş: Gerginliğin tırmanması durumunda, her iki ülke arasında bölgesel bir savaş çıkabilir. Bu durum, bölgedeki istikrarı ciddi şekilde tehdit eder ve uluslararası toplumun müdahalesini gerektirebilir.
- Nükleer çatışma: Her iki ülkenin de nükleer silahlara sahip olması, nükleer bir çatışma olasılığını artırıyor. Bu senaryo, bölge ve dünya için feci sonuçlar doğurabilir.
Sonuç
JD Vance’in açıklamaları, ABD’nin Hindistan ve Pakistan’la olan ilişkilerinde ve bölgedeki rolünde önemli bir değişime işaret ediyor. ABD’nin angajmanını azaltması, her iki ülkenin de kendi başlarına hareket etme olasılığını artırabilir ve bölgesel istikrarsızlığa yol açabilir. Uluslararası toplumun, gerilimi düşürmek ve çatışmayı önlemek için aktif rol oynaması gerekiyor. Ayrıca, nükleer bir çatışma olasılığını azaltmak için her iki ülkenin de nükleer silahlarını kontrol altında tutması ve sorumlu davranması gerekiyor.
