Vali Healey’nin Çinli Diplomatla Görüşmesi Tartışma Yarattı
Massachusetts Valisi Maura Healey’nin Çin Halk Cumhuriyeti Başkonsolosu Chen Li ile gerçekleştirdiği görüşme, ABD-Çin ilişkilerinin hassas dengesi ve Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) Amerikan siyaseti üzerindeki potansiyel etkisi tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Healey’nin sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım, Cumhuriyetçi çevrelerde ve bazı dış politika uzmanları arasında tepkilere yol açtı. Paylaşımda, Vali Healey’nin Chen Li ile samimi bir şekilde poz verdiği fotoğraflar yer alırken, Healey görüşmeden duyduğu memnuniyeti dile getirerek gelecekteki işbirliği olanaklarına vurgu yaptı.
Healey’nin ofisinden yapılan açıklamada, Massachusetts ile Çin arasındaki ekonomik ve kültürel bağların önemi vurgulanarak, iki tarafın "halkımızın ve ekonomimizin yararına işbirliği yapmaya devam etme" taahhüdünde bulunduğu belirtildi. Çin, Massachusetts’in en büyük ticaret ortaklarından biri olarak öne çıkıyor. 2024 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 7,2 milyar doları aştı. Massachusetts, Çin’den oyuncaklar, spor malzemeleri, giyim eşyaları gibi 3,4 milyar dolarlık mal ithal ederken, Çin’e sanayi makineleri, tıbbi cihazlar ve plastik gibi 3,8 milyar dolarlık mal ihraç etti.
Vali Healey, eleştirilere yanıt olarak, Massachusetts’i ziyaret eden yabancı yetkililerle görüşmeye öncelik verdiğini belirterek, Hollanda Krallığı Başkonsolosu Ahmed Dadou ve Singapur’un ABD Büyükelçisi Lui Tuck Yew gibi isimlerle de bir araya geldiğini hatırlattı.
Ancak, Healey’nin Çinli diplomatla olan bu yakın teması, özellikle Chen Li’nin geçmişteki açıklamaları nedeniyle tartışma yarattı. Chen Li, ÇKP’yi övgüyle bahsetmiş ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları ihlalleri iddialarını "uydurma" olarak nitelendirmişti. Bu durum, Çin’in insan hakları siciline yönelik eleştirilerin yoğunlaştığı bir dönemde Healey’nin bu görüşmeyi gerçekleştirmesi bazı kesimler tarafından eleştirilmesine neden oldu.
Hudson Enstitüsü’nden ABD-Çin ilişkileri uzmanı Michael Sobolik, ÇKP’nin her zaman ABD işletmelerine ve sivil toplumuna nüfuz etmenin yollarını aradığını vurgulayarak, Amerikalıların bu konuda dikkatli olması gerektiğini belirtti.
Chen Li’nin geçmişteki faaliyetleri de mercek altına alındı. New York’taki Çin Yeni Yılı kutlamalarına katılması ve Senatör Richard Blumenthal’in kayınbiraderi ile birlikte Empire State Binası’nı Çin Yeni Yılı’na özel olarak ışıklandırması, Çin’in ABD’deki etkisini göstermesi açısından dikkat çekici bulundu.
Chen Li’nin selefi Huang Ping’in de tartışmalı bir geçmişi olduğu biliniyor. Huang Ping’in, New York Valisi Kathy Hochul’un eski yardımcısı Linda Sun’ın yabancı ülke hesabına ajanlık yapma, vize sahtekarlığı, insan kaçakçılığı ve para aklama suçlamalarıyla yargılandığı bir davada adı geçmişti. İddiaya göre Sun, Hochul’un 2021 yılındaki Çin Yeni Yılı mesajında Uygur meselesine değinmesini engellemiş ve bu konuda Başkonsolos Huang Ping ile işbirliği yapmıştı.
Vali Healey’nin Çinli diplomatla görüşmesi, Amerikan siyasetinde Çin etkisinin ne kadar derinlere indiği sorusunu yeniden gündeme getirdi. Özellikle Demokrat politikacıların Çinli yetkililerle olan yakın ilişkileri, bazı kesimler tarafından endişeyle karşılanıyor. Bu tür temasların, Çin’in ABD’deki çıkarlarını koruma ve yayma amacına hizmet edebileceği endişesi dile getiriliyor.
Bu olay, Amerikan siyasetçilerinin Çin ile olan ilişkilerinde daha dikkatli ve şeffaf olmaları gerektiği yönündeki çağrıları artırdı. Çin’in insan hakları ihlalleri ve ekonomik politikaları konusundaki endişelerin giderek arttığı bir dönemde, Amerikalı yetkililerin Çinli diplomatlarla olan ilişkilerini dikkatli bir şekilde değerlendirmeleri ve ABD’nin ulusal çıkarlarını koruma konusunda titiz davranmaları gerektiği vurgulanıyor.
Healey’nin bu görüşmesi, ABD-Çin ilişkilerinin karmaşıklığını ve Amerikan siyasetinde Çin etkisinin ne kadar hassas bir konu olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Bu tür olaylar, Amerikan kamuoyunda Çin’e yönelik farkındalığı artırırken, siyasetçilerin Çin ile olan ilişkilerinde daha dikkatli ve bilinçli olmaları gerektiği yönündeki talepleri de güçlendiriyor.
