ABD Gündemi: Sağlık Hizmetleri Kesintileri, Gazze Planları ve Öğrenci Kredisi Krizi
Giriş
USA TODAY’in günlük podcast’i The Excerpt, 6 Mayıs 2025 tarihli bölümünde ABD’deki önemli gelişmeleri ele aldı. Demokrat eyalet başsavcılarının sağlık hizmetlerindeki kesintilere karşı açtığı dava, İsrail’in Gazze’ye yönelik planları, kendini sınır dışı eden göçmenlere verilen teşvikler, yapay zeka ile üretilmiş Papa kostümlü Trump fotoğrafı ve artan öğrenci kredisi borçları podcast’in öne çıkan konularıydı.
Sağlık ve İnsan Hizmetleri Kesintileri: Eyaletler Dava Açıyor
Trump yönetimi, Sağlık ve İnsan Hizmetleri (HHS) departmanında kapsamlı bir yeniden yapılanma planı açıklamış ve bu plan, 19 Demokrat eyalet başsavcısının tepkisini çekmişti. Başsavcılar, HHS’deki kesintilerin "pervasız, mantıksız ve tehlikeli" olduğunu savunarak federal bir dava açtı.
USA TODAY Beyaz Saray Muhabiri Swapna Venugopal Ramaswamy, davaya ilişkin detayları aktardı. Ramaswamy, HHS Bakanı Robert F. Kennedy Jr.’ın Mart ayında açıkladığı yeniden yapılanma planının, vergi mükelleflerine yıllık yaklaşık 1.8 milyar dolar tasarruf sağlayacağını ve 20.000 tam zamanlı çalışanın işten çıkarılmasını içerdiğini belirtti. Kennedy, planın kritik programları etkilemeyeceğini savunsa da, başsavcılar bu iddiaya katılmıyor.
Başsavcılar, yönetimin federal yoksulluk sınırlarını belirlemekten sorumlu personeli işten çıkardığını, bunun da gıda yardımı programları, konut ve Medicaid gibi programlara erişimi olumsuz etkileyeceğini vurguladı. Ayrıca, düşük gelirli ev sahiplerine ve kiracılara evlerini ısıtma ve soğutma konusunda yardımcı olan Düşük Gelirli Ev Enerjisi Yardımı Programı (LIHEAP) ekibinin tamamının da işten çıkarıldığına dikkat çekildi.
Trump yönetimi, enerji hakimiyeti yoluyla fiyatları düşürerek düşük gelirli hanelere destek olacaklarını savunsa da, başsavcılar bu yaklaşımın yetersiz olduğunu düşünüyor. Düşük gelirli ailelerin bu yıl faturalarını ödemekte zorlanacağını ve bazı eyaletlerde kış aylarında ısıtma hizmetinin kesilmesini engelleyen kurallar olsa bile, yüksek faturaların ödenmesi gerektiği vurgulanıyor.
Ramaswamy, Kennedy’nin 14 Mayıs’ta senatörlerin sorularını yanıtlamak üzere bir oturuma katılacağını ve HHS’nin bir önceki yıla göre %26 daha düşük bir bütçe teklif ettiğini belirtti. Senatörlerin, 20.000 daha az çalışan ve daha küçük bir bütçe ile kritik programların nasıl sürdürüleceğine dair sorular sorması bekleniyor.
İsrail’in Gazze Planları ve Tartışmalı Adımlar
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, güvenlik kabinesinin Gazze’nin tamamının ele geçirilmesini içerebilecek genişletilmiş bir operasyon planını onayladığını duyurdu. İsrail kamu yayın kuruluşu KAN, yeni planın aşamalı olduğunu ve aylarca sürebileceğini bildirdi. İsrailli bir savunma yetkilisi, operasyonun Başkan Trump’ın Orta Doğu ziyaretini tamamlamasından önce başlatılmayacağını söyledi.
İsrail, ABD destekli ateşkesin Mart ayında çökmesinin ardından Gazze’ye yönelik saldırılarını yeniden başlatmış ve iki ay boyunca süren çatışmaları sona erdirmişti. Ayrıca, Gazze’ye yardım girişini de engelledi.
Kendini Sınır Dışı Eden Göçmenlere Teşvik
ABD İç Güvenlik Bakanlığı, ülkede yasal izni olmadan bulunan göçmenlere kendilerini sınır dışı etmeleri için 1.000 dolar ödeme ve ücretsiz uçak bileti teklif ediyor. Bakanlık, bu teklifin göçmenleri kendi ülkelerine dönmeye teşvik etmeyi amaçladığını ve bu durumun ABD’nin sınır güvenliğini güçlendirmeye yardımcı olacağını savunuyor.
İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem yaptığı açıklamada, ülkede yasal olarak bulunmayan göçmenler için kendi istekleriyle sınır dışı olmanın, tutuklanmaktan kaçınmanın en iyi, en güvenli ve en uygun maliyetli yolu olduğunu belirtti.
Yapay Zeka ve Trump’ın Papa Fotoğrafı
Eski ABD Başkanı Donald Trump, hafta sonu Truth Social hesabında paylaşılan ve kendisini Papa kıyafetleri içinde gösteren yapay zeka ürünü bir fotoğraftan haberdar olmadığını söyledi.
Trump, "Bununla hiçbir ilgim yok. Birisi beni Papa gibi giydirilmiş bir resmini yaptı ve internete koydu. Bunu yapan ben değilim. Nereden geldiği hakkında hiçbir fikrim yok. Belki de yapay zekaydı" dedi.
Beyaz Saray’ın yeniden paylaştığı görüntü, Papa Francis’in ölümünün yasını tutan Katoliklerin eleştirilerine neden oldu. Trump, diğer dünya liderleriyle birlikte geçen hafta Papa’nın cenazesine katılmıştı ve yeni bir Papa seçmek için papalığın toplanması yarın başlayacak.
Öğrenci Kredisi Borçlarında Rekor Artış
Eğitim Bakanlığı’nın temerrüde düşmüş borçların zorunlu tahsilatına yeniden başlamasıyla birlikte, öğrenci kredisi borçluları arasında ciddi gecikmeler rekor seviyeye ulaştı. USA TODAY Para ve Kişisel Finans Muhabiri Medora Lee, konuyla ilgili son gelişmeleri değerlendirdi.
Lee, ciddi gecikmelerin ödemelerde 90 günden fazla gecikme anlamına geldiğini ve TransUnion’ın yaptığı bir araştırmaya göre, Şubat ayı itibarıyla ciddi gecikme yaşayan öğrenci kredisi borçlularının oranının %20,5’e yükseldiğini belirtti. Bu oran, pandemi başlamadan hemen önce, Şubat 2020’de %11,5 idi.
Lee, ciddi gecikmelerin kredi notları üzerinde büyük bir etkiye sahip olabileceğini ve bu durumun borçlanma maliyetlerini artırarak veya borçlanma miktarını sınırlayarak kişileri daha da zor duruma sokabileceğini vurguladı. Ayrıca, ekonomi yavaşlarken öğrenci kredisi ödemelerinin yeniden başlamasının kötü bir zamana denk geldiğini, ancak ödeme yapmanın uzun vadede daha iyi olacağını söyledi.
Lee, kredi notlarında en büyük düşüşleri genellikle en iyi borçluların yaşadığını, çünkü bu kişilerin kredi notlarında daha az olumsuz işaret bulunduğunu ve bu nedenle temerrüde düşmenin kredi notlarını daha fazla etkilediğini belirtti.
Eğitim Bakanlığı’nın tahsilat faaliyetlerine yeniden başladığını ve FICO’nun da bu konuda uyarıda bulunduğunu belirten Lee, ciddi gecikmelerin önümüzdeki aylarda daha da artmasının beklendiğini söyledi. FICO, Şubat ayında yaklaşık 2,7 milyon öğrenci kredisi borçlusunun ciddi gecikmeleri olduğunu ve Mart ile Nisan ayları arasında 5 milyondan fazla kişinin daha bu duruma düşmesinin beklendiğini tahmin ediyor.
Met Gala ve Siyah Dandyizm Geleneği
Son Met Gala, merhum moda gazetecisi Andre Leon Talley’i ve Siyah dandyizm geleneğini onurlandırmayı amaçladı. Etkinliğin teması "Superfine: Tailoring Black Style" olarak belirlendi.
Yeni Bir Suç Podcast’i: Untested
WITNESS ve USA TODAY işbirliğiyle "Untested" adlı yeni bir suç podcast’i başlatıldı. Dizi, bir dedektifin cinsel bir saldırganı hapse atmak için yürüttüğü amansız mücadeleyi konu alıyor.
Kapanış
The Excerpt podcast’i, ABD’deki önemli gelişmeleri dinleyicilerine aktarmaya devam ediyor.
