Trump’ın Bütçe Planı: Kesintiler, Tartışmalar ve Kongre’nin Rolü
Donald Trump’ın açıkladığı yeni bütçe planı, Amerika Birleşik Devletleri’nde büyük yankı uyandırdı. Bütçe, savunma harcamalarında önemli artışlar öngörürken, eğitim, çevre, sağlık ve dış yardım gibi alanlarda büyük kesintiler yapılmasını hedefliyor. Bu durum, siyasi arenada ciddi tartışmalara yol açarken, bütçenin Kongre’de ne kadar destek göreceği merak konusu.
Bütçenin Temel Unsurları:
Trump’ın bütçe planı, özellikle savunma harcamalarına ayrılan kaynakları artırmayı amaçlıyor. Savunma Bakanlığı’nın bütçesi 119 milyar dolar artırılarak 1 trilyon doların üzerine çıkarılması planlanıyor. Bu artışın gerekçesi olarak, güvenliğin güçlendirilmesi, Çin’in olası saldırganlığının engellenmesi ve ABD sanayi altyapısının yeniden canlandırılması gösteriliyor.
Bununla birlikte, bütçe, sivil programlarda önemli kesintiler öngörüyor. Çevre Koruma Ajansı (EPA), Enerji Bakanlığı, Eğitim Bakanlığı, Konut ve Kentsel Gelişim Bakanlığı (HUD) ve Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı (HHS) gibi kurumların bütçelerinde ciddi düşüşler bekleniyor. Toplamda, savunma dışı programlarda 163 milyar dolarlık bir kesinti yapılması planlanıyor. Bu kesintilerin, federal işçi çıkarmaları ve hükümet kurumlarının yeniden yapılandırılmasıyla uyumlu olduğu belirtiliyor.
Bütçede dikkat çeken bir diğer nokta ise, sınır güvenliğine ayrılan kaynakların artırılması. İç Güvenlik Bakanlığı’na 43,8 milyar dolarlık ek bir kaynak aktarılması planlanıyor. Bu, sınır güvenliğinin sağlanması için 175 milyar dolarlık çok yıllı bir taahhüdün parçası olarak değerlendiriliyor.
Tartışmalar ve Eleştiriler:
Trump’ın bütçe planı, birçok kesim tarafından eleştiriliyor. Özellikle, sivil programlardaki kesintilerin, halkın temel ihtiyaçlarını karşılamada sorunlara yol açabileceği endişesi dile getiriliyor. Eğitim, sağlık ve çevre gibi alanlardaki kesintilerin, toplumun dezavantajlı kesimlerini daha da olumsuz etkileyebileceği vurgulanıyor.
Sol eğilimli düşünce kuruluşu Center for American Progress’ten Bobby Kogan, bütçenin Trump’ın ilk dönemindeki kesintilerden "çok daha aşırı" olduğunu belirtiyor. Kogan, bu kadar büyük kesintilerin, hükümetin temel işlevlerini ortadan kaldırmadan gerçekleştirilemeyeceğini savunuyor.
Tüketici hakları savunucusu grup Public Citizen’ın eş başkanı Lisa Gilbert ise, bütçenin Trump yönetiminin milyarderlerin kârlarını önceliklendirdiğini ve çalışan ailelere yatırım yapmadığını gösterdiğini ifade ediyor. Gilbert, sağlık, konut ve kamu okullarının tam olarak finanse edilmesi gerektiğini savunuyor.
Kongre’nin Rolü:
Trump’ın bütçe planı, henüz kesinleşmiş değil. Bütçe, Kongre’nin onayından geçmek zorunda. Kongre’nin bütçe görüşmeleri sırasında, Trump’ın önerdiği kesintilerin birçoğunu değiştirebileceği belirtiliyor. Cumhuriyetçi Kongre üyeleri bile, bazı programlardaki kesintiler konusunda endişelerini dile getirmeye başladı.
Temsilciler Meclisi Ödenek Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Tom Cole, başkanın Kongre’ye dikte edemeyeceğini belirtiyor. Cole, "Başkan başkandır, ancak Kongre’nin başkomutanı değil" şeklinde konuştu.
Senato Ödenek Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Susan Collins ise, Trump’ın araştırma giderleri için geri ödeme tavanı önerisinin, ülkenin biyomedikal inovasyondaki liderliğini tehdit edeceğini vurguluyor. Collins, Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) hibeleri ve sözleşmelerinin, Maine eyaletinde 1.468 işi ve 286 milyon dolarlık ekonomik faaliyeti desteklediğini belirtiyor.
Vergi Kesintileri ve Tarifeler:
Trump, bütçe planıyla eş zamanlı olarak vergi kesintilerini de gündeme getiriyor. İlk dönemindeki vergi kesintilerinin yıl sonunda sona ermemesi için uzatılmasını ve Sosyal Güvenlik ödemeleri veya bahşişler gibi yeni vergi kesintileri de teklif ediyor.
Trump, ithal ürünlere uygulanan tarifelerin gelirleri artıracağını ve vergi kesintilerini dengeleyeceğini savunuyor. Ancak, Senato, Trump’ın tarifelerini durdurmaya yönelik bir kararı onaylamakta başarısız oldu. Ekonomi uzmanları ise, tarifelerin tüketiciler üzerinde olumsuz etkilere yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Sonuç:
Donald Trump’ın bütçe planı, Amerika Birleşik Devletleri’nde önemli bir siyasi tartışma başlatmış durumda. Bütçenin savunma harcamalarını artırırken, sivil programlarda büyük kesintiler yapmayı hedeflemesi, farklı kesimlerden tepki çekiyor. Bütçenin Kongre’de ne kadar destek göreceği ve hangi değişikliklere uğrayacağı, önümüzdeki aylarda netleşecek. Bütçe görüşmeleri, Trump yönetimi ile Kongre arasındaki güç dengesini ve öncelikleri ortaya koyacak önemli bir süreç olacak.