ABD Ekonomisi Tarife Belirsizliğinde: İş Piyasası Bir Denge Arayışında
ABD ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde yaşanan daralma, tüketici güvenindeki tarihi düşüşler ve borsadaki dalgalanmalarla bir resesyonun eşiğinde mi? Mevcut göstergeler karmaşık bir tablo çiziyor ve uzmanlar, özellikle Donald Trump’ın gümrük tarifelerinin etkileri konusunda farklı görüşler sunuyor.
Ekonomik Gidişat: Resesyon Korkusu mu, Geçici Dalgalanma mı?
İlk çeyrekte yaşanan ekonomik daralma, öncelikle ithalatlardaki ani artışa bağlanıyor. İşletmeler, Trump’ın gümrük tarifeleri yürürlüğe girmeden önce mal siparişlerini hızlandırdı ve bu da Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) hesaplamasında ithalatın düşülmesine yol açtı. Capital Economics’e göre, bu tarife etkisi mevcut çeyrekte tersine dönebilir; ithalatlar normal seviyelerin altına düşerek ekonomiye kısa vadeli bir destek sağlayabilir.
Ancak çoğu ekonomist, yılın ikinci yarısında durgunluk veya resesyon bekliyor. Trump’ın geniş kapsamlı ithalat vergileri, tüketici fiyatlarına yansıyarak hane halkı harcamalarını azaltabilir. Bu senaryo, Trump’ın gümrük vergilerini iptal etmemesi veya dış ülkelerle bunları düşürmek için anlaşmalar yapmaması durumunda geçerli.
İş Piyasası: Tarife Öncesi Güç mü, Tarife Sonrası Belirsizlik mi?
Nisan ayında açıklanacak olan iş raporu, ekonominin ve iş piyasasının hala tarife öncesi dönemdeki güçlü tüketici ve işletme harcamalarıyla mı desteklendiğini, yoksa gümrük vergileriyle ilgili belirsizliğin işe alımları caydırarak bir yavaşlama sinyali mi verdiğini gösterebilir.
Bazı ekonomistler ve personel alım firmaları, raporda her iki dinamiğin de görülebileceğine inanıyor. Üretim gibi bazı sektörler işe alımları durdurmaya veya azaltmaya başlarken, diğerleri bu kargaşanın bir sonucu olarak personel alımlarını artırabilir. Taşımacılık ve depolama gibi sektörler ise gümrük tarifeleri nedeniyle daha fazla işçi alımı yapmış olabilir, ancak uzmanlar bu durumun önümüzdeki aylarda tersine döneceğini öngörüyor.
Önde gelen personel alım firması Manpower North America’nın kıdemli başkan yardımcısı Raj Namboothiry, birçok işverenin "Sadece izleyip bekleme" yaklaşımını benimsediğini belirtiyor.
Bloomberg tarafından yapılan bir ankete göre, ekonomistler Nisan ayında 130.000 iş pozisyonunun eklenmesini bekliyor. Bu rakam, Mart ayındaki 228.000’lik güçlü artışın altında olsa da, Ocak ve Şubat aylarındaki ortalama 114.000’in üzerinde. Bu, pandemiyle ilgili patlamanın ardından yavaşlayan bir iş piyasası için kötü bir sonuç değil.
Ancak, bordro işlemcisi ADP’nin Çarşamba günü yayınladığı ayrı bir anket, özel sektörde sadece 62.000 iş pozisyonu eklendiğini gösterdi. Bu durum, ticaretle ilgili belirsizliğin iş büyümesini zaten engelleyebileceği endişelerini artırıyor.
Ekonomistler, Elon Musk’ın Hükümet Verimliliği Departmanı tarafından yapılan federal işten çıkarmaların ve satın almaların aylık iş rakamlarında henüz görünmeyeceğine inanıyor.
Hangi Sektörler İşe Alımları Kısıyor?
- Üreticiler: Gümrük vergilerinin hedefinde olan üreticiler, özellikle hammadde ve parça ithal edenler, işe alımları azaltıyor.
- Moda Endüstrisi: Giyim üreticileri, Çin’den yapılan malzeme ve aksesuar sevkiyatlarında uygulanan %145’lik gümrük vergileriyle mücadele ederken işe alımları durduruyor ve çalışan sözleşmelerini feshediyor. Kariyer Grubu Şirketleri’nin başkan yardımcısı Emily Levine, bu durumun kar marjlarını ciddi şekilde etkilediğini belirtiyor.
- Taşımacılık ve Depolama: Bank of America, şirketlerin gümrük vergileri yürürlüğe girmeden önce yabancı malları stokladığı için bu sektörde işe alımların hızlanmış olabileceğini belirtiyor. Ancak gümrük tarifeleri, önümüzdeki aylarda sektör istihdamını olumsuz etkilemeye başlayabilir. Indeed’in ekonomisti Cory Stahle, Mart ayında depo pozisyonları için iş ilanlarının pandemi öncesi seviyenin %5,5 üzerinde olduğunu, ancak Nisan ayında kriz öncesi seviyenin %2,5 altına düştüğünü belirtiyor.
- İnşaat: Müteahhitler Kanada ve diğer ülkelerden çok sayıda kereste, çelik, alüminyum ve diğer malzemeleri ithal ediyor. KPMG baş ekonomisti Diane Swonk, bazı planlanan projelerin geçici olarak rafa kaldırıldığını ve bunun da gelecekte daha zayıf iş artışlarına yol açabileceğini söylüyor.
- Perakende: Bazı otomobil bayileri, gümrük vergileri öncesinde araç ithalatını hızlandırmış olabilir. Ancak Swonk, perakendecilerin özellikle marjlar ve fiyatlar üzerindeki baskı nedeniyle tarifelerin etkilerine hazırlanırken, perakende sektöründe işe alımların orta vadede zayıf olmasının beklendiğini belirtiyor.
- Teknoloji: Teknoloji işleri genellikle daha geniş ekonomiyi takip ediyor. Phaidon, şirketlerin bütçelerinin nasıl değiştiğini görmek için beklerken bazı işe alım faaliyetlerinin durduğunu belirtiyor. Ancak, yapay zeka ve veri bilimi gibi alanlarda işe alımlar devam ediyor. Şirketler, bu alanlarda daha verimli hale gelmek ve daha az işçiyle daha çok iş yapmak için yatırım yapıyor.
Hangi Sektörler İşe Alımlara Devam Ediyor veya Artırıyor?
- Sağlık Hizmetleri: Yaşlanan nüfusun artmasıyla birlikte sağlık hizmetlerine olan talep de artıyor ve bu durum, sektörün ekonomik dalgalanmalardan büyük ölçüde etkilenmemesini sağlıyor.
- Eğlence ve Konaklama: Amerikalılar büyük harcamaları yeniden düşünürken, restoranlara gitmeye, film izlemeye ve otellerde kalmaya devam ediyor. Bu da sektörde işe alımları destekliyor.
- Finans: Dalgalı borsa, hisse senetleri yükselse de düşse de komisyon kazanan yatırım bankalarında ve piyasa dalgalanmalarına bahis oynayan hedge fonlarında işe alımların artmasına neden oluyor. Yatırım bankaları ayrıca, zor durumdaki şirketleri yeniden yapılandırabilecek uzmanları da işe alıyor.
- Hukuk ve Uyum: Gümrük tarifeleri, şirketlerin yeni gümrük ve ticaret uygulamalarına uyum sağlamasını sağlayan avukatlara ve uyum uzmanlarına olan talebi artırıyor.
Sonuç olarak, ABD ekonomisi ve iş piyasası, gümrük tarifeleri ve ticaret belirsizliğiyle şekillenen karmaşık bir dönemden geçiyor. Sektörler arasındaki farklılıklar ve işe alımlardaki dalgalanmalar, ekonominin genel gidişatını tahmin etmeyi zorlaştırıyor. Nisan ayı iş raporu ve önümüzdeki aylarda açıklanacak olan ekonomik veriler, bu belirsizliğin giderilmesine ve geleceğe yönelik daha net bir tablo çizilmesine yardımcı olabilir.
