İspanya ve Portekiz, Pazartesi günü İber Yarımadası’nı etkisi altına alan devasa elektrik kesintisinin nedenini belirlemek amacıyla ortak bir "destek grubu" oluşturdu.
Madrid hükümetinden yapılan açıklamada, İspanya Ekolojik Geçiş Bakanı Sara Aagesen’in Portekizli mevkidaşı Çevre ve Enerji Bakanı Maria da Graça Carvalho ile video konferans yoluyla gerçekleştirdiği toplantının ardından "Olayın nedenlerini belirlemek ve bunun tekrar yaşanmaması için gerekli önlemleri almak üzere işbirliği yapacağız" dediği belirtildi.
İki yetkili ayrıca ülkelerinin Avrupa kurumlarına ileteceği bilgiler konusunda "koordineli" hareket etme konusunda da anlaştılar. Ülkeleri saatlerce kaosa sürükleyen elektrik kesintisinin üzerinden dört gün geçmesine rağmen, yetkililer ve uzmanlar hala nedenleri hakkında resmi bir açıklama yapamadılar.
Portekizli bakan, hükümetinin ilk andan itibaren aldığı pozisyonu yineleyerek, "Bildiğiniz gibi, İspanyol elektrik iletim şebekesinde meydana gelen olayın nedenini anlamak için tüm bilgileri toplamak çok önemli" dedi. Yerel medyaya konuşan bakan, "Bu çok karmaşık bir şey ve bu nedenle biraz zaman alacak. Tam olarak ne olduğunu anlamak için çok fazla veriye ihtiyacımız var" diye ekledi.
Madrid yetkililerine göre, İspanya’nın elektrik tüketiminin %60’ına karşılık gelen 15 gigawatt’lık bir enerji, Pazartesi günü 10:33 GMT’de meydana gelen kesinti sırasında beş saniye içinde kayboldu. Bu durum, hükümet tarafından "emsalsiz" olarak nitelendirildi.
Kesintiyi açıklamak için çeşitli hipotezler ortaya atıldı, bunlardan biri de İspanyol adaletinin soruşturma başlattığı bir siber saldırı. Ancak bu ihtimal, İspanyol elektrik şebekesi yöneticisi (REE) tarafından pek inandırıcı bulunmadı. REE, Salı günü kontrol sistemlerinde "herhangi bir izinsiz giriş" tespit etmediğini açıkladı.
REE, olayların raporunda, bu çöküşün olası nedeni olarak, biri İspanya’nın güneybatısındaki bir güneş enerjisi üretim tesisini etkilemiş olabilecek, bir buçuk saniye arayla meydana gelen iki ayrı olayı belirlediğini belirtti.
Oluşturulan bu destek grubu, İspanya ve Portekiz arasındaki enerji sistemlerinin entegrasyonunun ve karşılıklı bağımlılığının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Bir ülkedeki bir arıza, hızla diğer ülkeye de yayılabilir, bu nedenle ortak bir soruşturma ve önleme stratejisi hayati önem taşımaktadır.
Destek grubu, olayın nedenlerini ayrıntılı olarak araştırmak için teknik uzmanları, enerji sektörü temsilcilerini ve siber güvenlik uzmanlarını bir araya getirecek. Amaç, sadece olayın temel nedenini belirlemek değil, aynı zamanda gelecekte benzer olayların yaşanmasını önleyecek önlemleri de geliştirmektir.
Soruşturma, veri analizi, saha incelemeleri ve ilgili tüm taraflarla görüşmeler yoluyla yürütülecektir. Destek grubu, şebeke altyapısının güvenilirliğini artırmak, siber güvenlik protokollerini güçlendirmek ve enerji sistemleri arasındaki koordinasyonu iyileştirmek için tavsiyelerde bulunacaktır.
İspanya ve Portekiz, bu tür olaylara karşı dayanıklılıklarını artırmak için enerji sistemlerini modernleştirme konusunda uzun süredir çalışıyorlar. Yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımlar ve akıllı şebeke teknolojilerinin uygulanması, bu çabalara örnek olarak gösterilebilir.
Ancak, bu son kesinti, enerji sistemlerinin karmaşıklığının ve bu tür olayların potansiyel etkilerinin ne kadar büyük olabileceğini hatırlattı. Bu nedenle, İspanya ve Portekiz’in bu konuya gösterdiği ciddiyet ve işbirliği takdire şayandır.
Avrupa Birliği de bu soruşturmaya yakından dahil olacak ve İspanya ve Portekiz’e gerekli tüm desteği sağlayacaktır. AB, üye devletler arasındaki enerji güvenliği ve işbirliğinin önemini vurgulamaktadır ve bu olay, bu konuda daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini bir kez daha göstermiştir.
Sonuç olarak, İspanya ve Portekiz’in ortak destek grubu oluşturması, bu devasa elektrik kesintisinin nedenini belirlemek ve gelecekte benzer olayların yaşanmasını önlemek için atılan önemli bir adımdır. Bu işbirliği, enerji sistemlerinin güvenilirliğini ve dayanıklılığını artırmak için bölgesel ve uluslararası işbirliğinin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Soruşturmanın sonuçları, sadece İspanya ve Portekiz için değil, aynı zamanda tüm Avrupa için değerli dersler sağlayacak ve enerji güvenliği stratejilerinin geliştirilmesine katkıda bulunacaktır.
