Trump, ABD Çip Yasasını Hedef Aldı: Tartışmalar ve Belirsizlikler Artıyor
Eski ABD Başkanı Donald Trump, Salı günü yaptığı açıklamada, ABD Kongresi’nin yarı iletken (çip) üretimi ve üretimini teşvik etmek amacıyla 2022 yılında çıkarılan 52.7 milyar dolarlık iki partili yasayı (CHIPS Yasası) ortadan kaldırması ve elde edilen geliri borcu ödemek için kullanması gerektiğini söyledi. Trump’ın bu açıklamaları, yasanın geleceği ve ABD yarı iletken endüstrisi üzerindeki potansiyel etkileri konusunda yeni bir tartışma başlattı.
Trump, Kongre’ye hitaben yaptığı konuşmada, "CHIPS Yasası korkunç, korkunç bir şey. Yüz milyarlarca dolar veriyoruz ve bunun hiçbir anlamı yok. Paramızı alıyorlar ve harcamıyorlar," dedi. "CHIPS Yasası’ndan kurtulmalısınız ve geriye ne kalırsa, Sayın Başkan, bunu borcu azaltmak için kullanmalısınız."
Ağustos 2022’de o zamanki Başkan Joe Biden tarafından imzalanan CHIPS ve Bilim Yasası, ABD yarı iletken üretimini ve ilgili bileşenleri desteklemek için 39 milyar dolar sübvansiyonun yanı sıra 75 milyar dolarlık devlet borç verme yetkisini içeriyordu. Trump’ın yorumları, bu yasa hakkındaki en sert eleştirisi olarak kayıtlara geçti.
Trump, "Onlara para vermek zorunda değiliz," diyerek yeni tarifelerden kaçınmanın, onları ABD’de fabrika kurmaya ikna etmek için yeterli olacağını öne sürdü. Trump’ın bu yaklaşımı, daha önce de uyguladığı "önce Amerika" politikasının bir yansıması olarak görülebilir.
Ticaret Bakanı Howard Lutnick, programı övmüş ancak daha önce Biden yönetimi altında sonuçlandırılan ödülleri incelemek istediğini belirtmişti. Bu durum, Trump yönetiminin yasanın uygulanmasıyla ilgili şüphelerini ve olası değişikliklerin sinyalini veriyor.
Biden yönetimindeki Ticaret Bakanı Gina Raimondo, beş önde gelen küresel yarı iletken firmasını, ithal çiplerden kaynaklanan ulusal güvenlik risklerini ele alma çabasıyla hükümet hibeleri aracılığıyla ABD’de fabrika kurmaya ikna etmişti. Bu, ABD’nin teknolojik bağımsızlığını artırma ve tedarik zincirlerini güçlendirme hedefiyle uyumlu bir stratejiydi.
Biden yönetiminin son haftalarında, Ticaret Bakanlığı, Güney Koreli Samsung Electronics’e (4.745 milyar dolar), Intel’e (7.86 milyar dolara kadar), Tayvanlı Yarı İletken Üretim Şirketi’ne (TSMC) (6.6 milyar dolar) ve Micron’a (6.1 milyar dolar) olmak üzere 33 milyar dolardan fazla ödülü sonuçlandırdı. Bu yatırımlar, ABD’nin yarı iletken üretim kapasitesini önemli ölçüde artırmayı amaçlıyordu.
Trump’ın vergilerle ilgili açıklamaları yatırımcıları rahatlatırken, tarifeler ve çip üreticileriyle ilgili endişeler devam ediyor. Bazı yetkililer, Trump’ın Biden yönetimi döneminde yapılan bağlayıcı hibe anlaşmalarını geçersiz kılmaya çalışabileceğinden endişe ediyor. Bu durum, yatırımcılar ve çip üreticileri arasında belirsizlik yaratabilir.
New York Valisi Kathy Hochul, yasanın "Micron’un Orta New York’a 100 milyar dolar ve 50.000 iş getirmesinin nedeni" olduğunu söyledi. "Trump az önce ondan kurtulmak istediğini söyledi." TSMC, bu hafta Trump ile birlikte önümüzdeki yıllarda beş ek çip tesisi inşa etmeyi içeren ABD’ye 100 milyar dolarlık yeni bir yatırım yapmayı planladığını duyurdu. Bu, ABD’deki yarı iletken endüstrisinin büyüme potansiyelinin bir göstergesi olarak kabul ediliyor.
Lutnick, Pazartesi günü Beyaz Saray’da düzenlenen bir etkinlikte TSMC için 6.6 milyar dolarlık ödülü belirtirken, departmanın TSMC’ye herhangi bir yeni sübvansiyon vermeyi planlamadığını, ancak %25’lik bir üretim yatırım vergi kredisine uygun olduğunu kaydetti. TSMC, geçen ay ödülünün 1.5 milyar dolarını aldığını açıkladı.
Temsilci Greg Stanton, Trump’ın yorumlarının "Arizona’nın yarı iletken endüstrisine ve on binlerce Arizona çalışanına doğrudan bir saldırı" olduğunu söyledi. TSMC’nin 100 milyar dolarlık yatırımının yasa olmadan gerçekleşmeyeceğini belirtti. Bu, yasanın bölgesel ekonomiler üzerindeki olumlu etkisinin bir örneği olarak gösteriliyor.
Bu hafta, ABD Ticaret Bakanlığı’nın çip üreticilerine 39 milyar dolarlık üretim sübvansiyonlarını denetleyen ofisindeki personelin yaklaşık üçte biri işten çıkarıldı. Kaynaklara göre, yeni Trump yönetiminin federal hükümette dramatik bir revizyona başladığı ve ödüllendirilen projeleri incelediği bildirildi. Bu durum, Trump yönetiminin yasaya yaklaşımının daha da karmaşık hale geldiğini gösteriyor.
Trump’ın CHIPS Yasası’nı hedef alması, ABD’nin teknoloji endüstrisi ve ulusal güvenlik stratejileri üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Yasanın ortadan kaldırılması veya önemli ölçüde değiştirilmesi, ABD’nin yarı iletken üretimindeki rekabet gücünü azaltabilir ve diğer ülkelere olan bağımlılığı artırabilir. Aynı zamanda, ABD’de yaratılması beklenen binlerce işin tehlikeye girmesine neden olabilir.
Trump’ın bu konudaki ısrarı, ABD’nin ekonomik geleceği ve teknolojik bağımsızlığı için kritik bir öneme sahip olan yarı iletken endüstrisinin geleceği hakkında önemli soruları gündeme getiriyor. Önümüzdeki dönemde, Trump yönetiminin bu konudaki tutumu ve Kongre’nin vereceği tepkiler, ABD’nin yarı iletken endüstrisinin yönünü belirleyecektir. Bu durum, hem yerel hem de küresel pazarlarda yakından takip edilmesi gereken önemli bir gelişme olarak öne çıkıyor.
