ABD Yüksek Mahkemesi, Trump Yönetiminin Dış Yardımları Dondurma Girişimini Kısmen Engelledi
Washington – ABD Yüksek Mahkemesi, Çarşamba günü, Trump yönetiminin, hükümet için daha önce yapılmış işler karşılığında dış yardım kuruluşlarına ödeme yapması için bir son tarih belirleyen emri engelleme talebini reddetti. Karar, Mahkeme’nin muhafazakar ve liberal kanatları arasında derin görüş ayrılıklarını ortaya koydu.
Yüksek Mahkeme, belirlenen ilk ödeme son tarihinin geçtiğini göz önünde bulundurarak, yerel mahkeme hakiminin hükümetin "uygun zaman çizelgeleri de dahil olmak üzere herhangi bir uyumun fizibilitesine gereken özeni göstererek" nasıl uyum sağlayacağını açıklığa kavuşturması gerektiğine hükmetti. Ancak, Mahkeme, yerel mahkemenin kararını bozmadı.
Yüksek Mahkeme’nin muhafazakar kanadını temsil eden Samuel Alito, Clarence Thomas, Neil Gorsuch ve Brett Kavanaugh, karara karşı oy kullandılar. Alito, muhalefet şerhinde, Mahkeme çoğunluğunun bir bölge hakiminin "Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti’ni 2 milyar dolarlık vergi mükellefi parasını ödemeye (ve muhtemelen sonsuza dek kaybetmeye) zorlama konusunda kontrolsüz güce sahip olduğunu düşünmesine ‘şaşkın’ olduğunu" ifade etti.
Trump yönetimi, Ocak ayında göreve geldikten kısa bir süre sonra dış yardımları dondurmuş, geçmişteki harcama seçimleriyle alay etmiş ve yardımların çoğunu denetleyen ajansı "radikal sollu deliler" tarafından yönetilmekle suçlamıştı. Hükümetle hibe alan veya sözleşme imzalayan ve diğer ülkelerde halk sağlığı ve diğer programları yürüten bazı kuruluşlar dava açarak, ani fon kaybının onları "mali sıkıntıya" sokması nedeniyle federal bir yargıçtan derhal müdahale etmesini istediler.
Eski Başkan Joe Biden tarafından göreve atanan ABD Bölge Yargıcı Amir Ali, yönetimin yasalara uygun davranıp davranmadığını değerlendirirken, yönetimin toptan bir dondurma uygulamasına geçici olarak engel koydu. Ali ayrıca hükümete, dondurma öncesinde işini tamamlamış olan yüklenicilere ödeme yapması talimatını verdi. Yükleniciler hala ödeme alamadıklarından şikayet ettiklerinde, Ali yönetime 27 Şubat’a kadar ödeme yapmasını emretti.
Yönetim, acil bir taleple Yüksek Mahkeme’den müdahale etmesini istedi ve hakim tarafından yaklaşık 2 milyar dolarlık ödeme talebi için belirlenen son tarihin "lojistik veya teknik olarak mümkün olmadığını" savundu. Hükümet ayrıca, hakimin Anayasa’nın Trump’a verdiği yetkilere müdahale ettiğini iddia etti.
Dönemin Başsavcı Vekili Sarah Harris, Yüksek Mahkeme’ye, "Başkan’ın yetkisi zirvesindeyken – ve yargının yetkisi en alt düzeydeyken – dış ilişkiler konularında" olduğunu söyledi. Yüksek Mahkeme Başkanı John Roberts, başlangıçta ödeme son tarihini durdurdu ve dış yardım gruplarından yanıt vermelerini istedi.
Kuruluşlar, yönetimin bir bölge mahkemesinin "kendi yarattığı bir acil durum" için uyum emrini Yüksek Mahkeme’nin incelemesini istemesinin "olağanüstü" olduğunu söyledi. AIDS Aşı Savunma Koalisyonu, uluslararası bir kalkınma şirketi ve bir mülteci yardım kuruluşu da dahil olmak üzere gruplar, yönetimin, artık imkansız olduğunu söylediği bir son tarihi karşılamak için hiçbir çaba göstermedikten sonra, alt mahkemenin kararına meydan okumaya devam etmek için izin istediğini savundu.
Bu arada, kuruluşlarında çalışan Amerikalıların işlerini kaybettiğini, işletmelerin yıkıldığını, yiyeceklerin çürüdüğünü ve kritik tıbbi bakımın engellendiğini belirttiler. "Bunlar hükümetin eylemlerinin meyveleridir" diye yazdılar.
Yönetim, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) aracılığıyla dağıtılan dış yardım sözleşmelerinin %90’ından fazlasını ve dünya genelinde 60 milyar dolarlık ABD yardımını sona erdirdiğini açıklamıştı. Yönetim, USAID’i tasfiye etmeyi planlıyordu.
