Emeklilik Reformunda Yasak Konular Yok:
François Bayrou, emeklilik reformunu yeniden ele almak üzere sosyal ortaklara ulaşarak "hiçbir konunun tabu olmadığı" sözünü vermişti. Mesaj yerini buldu. Geçmişte sadece dudak bükülen tamamen sermaye tabanlı veya karma bir sistem fikri, bugün birçok sosyal ortak tarafından emeklilik krizi için bir çözüm olarak masaya yatırılıyor.
Patronların Başını Çeken Sermaye Temelli Sistem:
Konunun öncüsü konumundaki MEDEF, cuma günü başlayacak "gizli toplantıdan" faydalanarak sistemde köklü bir yeniden yapılanma sorusunu gündemin baş sırasına koymak istiyor. Ancak işveren örgütü muhtemelen birkaç tuzakla karşılaşacak.
Sendikaların Karşı Çıkışı:
Başta CGT olmak üzere bazı sendikaların muhalefeti çok güçlü. CGT yıllar önce "sermaye tabanlı sistemin bireyci ve riskli olduğunu" söylemişti.
Geçişin Zorluğu:
İkinci önemli sorun, paylaşımlı sistemden sermaye tabanlı sisteme geçişte yatıyor. Montaigne Enstitüsü’nde ekonomi uzmanı ve danışman Bertrand Martinot, "Burası en büyük sorun" diyor. Bir sistemden diğerine geçmek, tam olmasa bile belirli nesillerin hem mevcut emekliler hem de kendi gelecekteki emeklilikleri için iki kat fazla ödeme yapmasını gerektiriyor. Bu, anlaşılması zor bir söylem. Peki o zaman geçiş nasıl yapılacak?
Mevcut Sistemin Finansmanı:
Sermaye tabanlı bir sisteme geçişte en önemli zorluk, mevcut emeklilik sisteminin finansmanının sağlanmasıdır. Paylaşımlı sistemde, çalışanların ödemeleri, emeklilerin emeklilik maaşlarının finansmanında kullanılır. Sermaye tabanlı bir sistemde ise bireyler kendi emekliliklerinin fonunu biriktirirler.
Bu geçiş sürecinde, şu anda emeklilik yaşına gelmiş olan kişilerin emeklilik maaşlarının finansmanı için kaynak yaratılması gerekmektedir. Bunun için çeşitli seçenekler mevcuttur:
- Geçiş fonu: Hükümet, mevcut emeklilik sisteminden sermaye tabanlı sisteme geçişi finanse etmek için bir geçiş fonu oluşturarak emeklilerin emeklilik maaşlarını ödeyebilir.
- Devlet katkısı: Hükümet, sermaye tabanlı sistemin başlangıç aşamasında, bireylerin hesaplarına devlet katkısı sağlayarak finansmanı destekleyebilir.
- Çalışma süresinin uzatılması: Çalışma süresinin uzatılması, mevcut emeklilik sisteminin finansmanına katkıda bulunur ve sermaye tabanlı sisteme geçişi kolaylaştırabilir.
- Emeklilik primlerinin artırılması: Emeklilik primlerinin artırılması da mevcut sisteme ek finansman sağlayabilir ve geçiş sürecini destekleyebilir.
Kuşaklar Arası Dayanışma:
Sermaye tabanlı bir sisteme geçiş, kuşaklar arası dayanışma ilkesini de etkilemektedir. Paylaşımlı sistemde, genç nesiller mevcut emeklilerin emekliliklerini finanse etme sorumluluğu taşırken, sermaye tabanlı sistemde bireyler kendi emeklilikleri için tasarruf etmekle yükümlüdürler.
Bu geçiş, şu anda emeklilik yaşına gelmemiş olan kişiler için emeklilik maaşlarının azalması riskini taşımaktadır. Ancak, devlet desteği veya diğer finansman seçenekleri yoluyla kuşaklar arası dayanışma ilkesinin korunması mümkündür.
Sonuç:
Emeklilik reformu karmaşık ve zorlayıcı bir konudur. Sermaye tabanlı bir sisteme geçiş, mevcut sistemin finansmanı, kuşaklar arası dayanışma ve bireylerin emeklilik güvenliği gibi çeşitli zorlukları içermektedir. Bu zorlukların üstesinden gelmek için herkesin katılımı ve farklı görüşlere açıklık gerektiren geniş çaplı bir tartışma şarttır.
