Benjamin Morel: Anayasa Hukukçusu ve "Yeni Rejim"in Savunucusu
Benjamin Morel’in adı, güncel olayları takip edenler için yabancı değildir. Gazetelerde sıkça yer alan röportajları, televizyon ve radyo programlarındaki yorumlarıyla tanınan Morel, Fransa’nın 9 Haziran 2024’teki Ulusal Meclis’in feshedilmesinden bu yana gündeme oturan konularda uzman bir isim haline geldi.
Morel, özellikle anayasa hukuku alanındaki derin bilgisiyle öne çıkıyor. Ulusal Meclis’in feshedilmesiyle birlikte gündeme gelen ve anayasanın yorumuna ilişkin tartışmaları alevlendiren sorulara cesur yanıtlar veriyor. Örneğin, seçimlerin hemen ardından bir cumhurbaşkanının Meclis’i feshetme yetkisi olup olmadığını veya Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un istifası halinde tekrar aday olup olamayacağını ele alıyor.
Televizyon programlarında, düşüncenin en büyük düşmanı olarak zamanla mücadele eden Morel, düşüncelerini daha derinlemesine ifade etmek için yakın zamanda "Le Nouveau Régime ou l’Impossible Parlementarisme" (Yeni Rejim ya da İmkansız Parlamenterizm) başlıklı bir kitap kaleme aldı. Altı ay sonra yayımlanan kitap, güncel olaylara yönelik geçici bir metin olmaktan ziyade, uzun vadeli tartışmalara yol açacak bir çalışma olarak görülüyor.
Morel’in kitabında öne çıkan temel argüman, "yeni bir rejimin" ortaya çıktığı yönünde. Bu yeni rejim, 1958’de kurulan Beşinci Cumhuriyet’ten farklı özelliklere sahip ve "imkansız parlamenterizm" olarak tanımlanıyor. Morel’e göre, Beşinci Cumhuriyet’te yürütme gücünün parlamento karşısında hesap verebilir olması amaçlanmıştı ancak zamanla cumhurbaşkanı giderek daha fazla yetki topladı. Bu durum, parlamentonun kontrol ve denge mekanizması olarak işlevini zayıflattı.
Morel, yeni rejimde parlamentonun giderek sembolik bir organ haline geldiğini ve gerçek karar alma süreçlerinin cumhurbaşkanlığı sarayında alındığını savunuyor. Cumhurbaşkanının Meclis’i keyfi bir şekilde feshetme yetkisi, bu gücün bir göstergesi olarak görülüyor. Ayrıca, cumhurbaşkanının anayasal mahkemeye atadığı üyelerin anayasayı yorumlama biçimi de parlamentonun yetkilerini daha da kısıtladı.
Morel, kitabında yalnızca eleştirel bir bakış açısı sunmakla kalmıyor, aynı zamanda yeni rejim için olası çözümler de öneriyor. Parlamentoyu güçlendirmek ve cumhurbaşkanının yetkilerini dengelemek için anayasal düzenlemeler yapılması gerektiğini savunuyor. Bu düzenlemeler arasında, cumhurbaşkanının Meclis’i feshetme yetkisinin sınırlandırılması, anayasal mahkemeye atadığı üyelerin sayısının azaltılması ve parlamentonun soruşturma ve denetleme yetkilerinin güçlendirilmesi yer alıyor.
Benjamin Morel’in "Yeni Rejim"i, Fransa’nın anayasal düzeni ve geleceği hakkında önemli sorular soran, tartışma yaratan bir çalışma. Kitap, anayasa hukukçuları, siyaset bilimciler ve ülkenin siyasi geleceğiyle ilgilenen herkes için değerli bir kaynak.
