Sahel’de Aşı Kampanyalarının Engellenmesi: Cihatçı Gruplar, Askeri Cuntalar ve Sağlık Hizmetlerine Yönelik Saldırılar
Sahel bölgesi, cihatçı şiddet ve siyasi istikrarsızlık ile mücadele eden, aşı kampanyalarını aksatan bir bölge haline geldi. Cihatçı gruplar, dini inançlar ve Batı’nın teröre karşı savaşına karşı duruşları nedeniyle sıklıkla aşılanmaya karşı çıkıyorlar. Ayrıca, sağlık altyapısının tahrip edilmesi, insani yardım çalışanlarının çalışmalarının engellenmesi ve nüfusun yerinden edilmesi, rutin aşılama programlarının sürdürülmesini zorlaştırdı.
Cihatçı Grupların Aşılamayı Engellemesi
Mali’nin orta kesiminde çocukları kızamık salgını tehdidinden korumak için sağlık görevlileri yalnızca yağışlı mevsimdeki çamurlu yollarla yüzleşmekle kalmadı, aynı zamanda köyleri kontrol altında tutan cihatçı gruplardan da izin almak zorunda kaldılar. Yetkililer başlangıçta aşılamaya şiddetle karşı çıktı ve aşıların hastalık taşıyıcıları olduğuna inandıklarını söylediler. Bu durum, ebeveynlerin çocuklarını büyük şehirlere götürüp aşılatmalarını da engelledi ve bu nedenle kızamık salgını kötüleşti.
Ancak sonunda, hastalığın "yıkıcı" etkileri karşısında, cihatçılar geri adım attı. Malili bir STK’nın yöneticisi, "Çocukları aşılamaları için kendileri sağlık hizmetlerine başvurdular" dedi.
Askeri Cuntaların İnsani Yardıma Yönelik Engelleri
Cihatçı grupların şiddeti, Sahel ülkelerindeki askeri cuntaların insani yardıma yönelik engelleriyle daha da kötüleşmekte. 2020 ve 2023 yılları arasında darbelerle askeri yönetimlere dönüşen Mali, Nijer ve Burkina Faso, insani yardım örgütleri de dahil olmak üzere STK’lar üzerinde baskıyı artırdı.
Nijer hükümetinin Uluslararası Kızılhaç Komitesini (ICRC) ülkeyi terk etmeye zorlaması, Fransız STK Acted ve Nijerli dernek Action pour le Bien-Etre’nin faaliyetlerinin askıya alınması gibi olaylar, askeri cuntaların insani yardım çabalarına nasıl engel oluşturduğunu gösteriyor. Mali’de hükümet, Fransa tarafından finanse edilen veya desteklenen tüm STK’ların faaliyetlerini yasakladı.
Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Engeller
Cihatçı grupların şiddeti ve askeri cuntaların baskısı, Sahel bölgesinde sağlık çalışanları için de sorunlara yol açtı. Son yıllarda, sağlık çalışanları ve insani yardım kuruluşlarının kaçırılması ve saldırıya uğraması önemli ölçüde arttı. 2020 yılında dünyada kaçırılan yardım çalışanlarının üçte biri Mali, Nijer ve Burkina Faso’da yer alıyordu.
Saldırıların yanı sıra, sağlık zincirlerine yönelik sabotajlar da aşılama çabalarını engelliyor. Bir doktor, "Aşırı uzaktaki topluluklara ulaşmak araçlarla seyahat etmek riskli. Toplu buluşmalar da tehlikeli ve genellikle kimliği belirsiz kişiler tarafından soğuk zincirlerin sabote edildiği görülüyor" dedi.
Aşılanmamış Çocukların Sayısında Artış
Aşı kampanyalarındaki aksaklıklar, hiç veya yeterince aşılanmamış çocukların sayısında artışa yol açtı. 2023 yılında Sudan (%43), Mali (%22) ve Çad (%16) gibi ülkelerde önemli sayıda aşılanmamış çocuk vardı. 2022’den 2023’e Çad’da kızamık vakaları beş katına (2.158’den 11.862’ye), Burkina Faso’da çocuk felci vakaları üç katına (252’den 680’e) çıktı.
Sonuç
Sahel bölgesindeki aşılama engelleri, çocukların temel sağlık hizmetlerine erişimlerini tehlikeye atıyor. Cihatçı grupların dini inançları, askeri cuntaların insani yardımı engellemesi, sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve sabotajlar, bölgeyi bulaşıcı hastalık salgınları tehdidi altına sokuyor. Uluslararası toplumun, bölgedeki aşılama çalışmalarını desteklemek ve çocukların sağlığını ve iyiliğini korumak için adımlar atması hayati önem taşıyor.
