Çin Hükümeti Özel Sektörle Barışıyor
Geçtiğimiz günlerde dolaşan söylentiler, Çinli iş dünyası devleri arasında yer alan e-ticaret devi Alibaba’nın kurucu ortağı Jack Ma’nın da katılımıyla Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in özel sektör liderleriyle bir araya gelmesiyle gerçeğe dönüştü.
Xi Jinping, 10 yıl önce iktidara geldiğinden bu yana, dünyanın ikinci büyük ekonomisinde devlet şirketlerinin rolünü güçlendirmeye çalışıyor ve özel sektörün zaman zaman "düzensiz" büyümesine karşı uyarılarda bulunuyordu. Ancak geçtiğimiz hafta, Xi Jinping ile iş dünyası temsilcileri arasında yakın zamanda bir görüşme gerçekleşeceğine dair haberler ortaya çıktı. Bu görüşme, Çin’in yavaşlayan ekonomisi, emlak krizi, düşük tüketim ve yüksek genç işsizlik oranıyla mücadele ettiği bir dönemde yapıldı.
Çin Ulusal Televizyonu CCTV, görüşmenin Pekin’deki Halk Sarayı’nda gerçekleştiğini bildirdi. Yayınlanan bir videoda, Xi Jinping’in büyük bir salona girerken Jack Ma’nın ayakta alkışladığı görülüyor. Ma’nın toplantıya davet edilmesi, finansal düzenleyicileri açıkça eleştirdiği ve ardından kamusal alanda nadiren göründüğü bir dönemden sonra rehabilitasyon geçirdiğine işaret ediyor.
Toplantıya katılan diğer isimler arasında telekomünikasyon devi Huawei’nin kurucusu Ren Zhengfei ve elektrikli araç üreticisi BYD’nin kurucusu Wang Chuanfu da yer alıyordu. CCTV, Xi Jinping, Ren Zhengfei ve Wang Chuanfu’nun toplantıda konuşma yaptığını gösteren görüntüler yayınladı ancak şu ana kadar konuşmalarının içeriği veya toplantının bir özeti paylaşılmadı.
Toplantının ardından Xi Jinping, özel sektörün karşılaştığı zorlukların "aşılabileceğini" söyledi. Çin Devlet Başkanı tarafından Xinhua haber ajansına aktarılan bilgilere göre, özel sektör şirketlerinin karşılaştığı sorunlar "genel değil kısmi, uzun vadeli değil geçici ve aşılamaz değil aşılabilecek" nitelikteydi.
İngilizce öğretmeni olarak kariyerine başlayan Jack Ma, 1999 yılında Alibaba’yı kurdu ve şirketi Çin’in en ünlü ve en önemli özel şirketlerinden biri haline getirdi. Bir zamanlar çok göz önünde olan bir isim olan Ma, Çinli yetkililerin Alibaba’nın yan kuruluşu Ant Group’un halka arzını iptal etmesinden sonra ışıklar altından çekildi. Bu iptal, Ma’nın finansal düzenleyicileri eleştirmesinin ardından gerçekleşmişti.
Geleceğin Belirsizliği
Xi Jinping’in özel sektör liderleriyle yaptığı toplantı, Çin hükümetinin özel sektörün ekonomik büyümede oynayabileceği rolü yeniden değerlendirdiğine işaret ediyor. Ancak hükümetin özel sektöre olan tam desteğine ulaşana kadar bir süre daha geçmesi muhtemel.
Toplantıda özel sektörün karşılaştığı zorluklar ele alınsa da bunların nasıl çözüleceğine dair somut önlemler açıklanmadı. Ayrıca, Xi Jinping’in özel sektörü destekleyen açıklamalarına rağmen, hükümetin daha önce özel şirketler üzerinde uyguladığı sıkı kontrolleri gevşetmeye hazır olup olmadığı da belirsizliğini koruyor.
Özellikle teknolojik devler, Çin hükümeti tarafından giderek daha fazla denetime tabi tutuluyor. Alibaba’nın ticari faaliyetleri inceleniyor ve Tencent, oyun endüstrisindeki hakimiyetini frenlemek için baskı görüyor.
Hükümetin özel sektöre olan yaklaşımı önümüzdeki aylarda daha da netlik kazanacak. Ancak özel sektörün Çin ekonomisinin canlanmasında kritik bir rol oynamaya devam edeceği açıktır. Xi Jinping’in özel sektörle barışma çabaları başarılı olursa, Çin’in ekonomik geleceği güçlenebilir. Ancak hükümet özel şirketler üzerindeki sıkı kontrolünü sürdürmeyi seçerse, ekonomik büyüme yavaşlayabilir ve yenilik engellenebilir.
